Στις 9 Μαΐου, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης για το βασικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), που θα συνδέει τα Χανιά με το Ηράκλειο.
Στην τελική ευθεία μπαίνει το έργο-ορόσημο για την Κρήτη, καθώς στις 9 Μαΐου, εκτός απροόπτου, υπογράφεται η σύμβαση παραχώρησης για το βασικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Το έργο αφορά το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, συνολικού μήκους 157 χιλιομέτρων, ενώ υπό προαίρεση περιλαμβάνεται και το επιπλέον τμήμα Κίσσαμος – Χανιά, μήκους 30 χιλιομέτρων.
Με προϋπολογισμό που υπερβαίνει τα 2 δισ. ευρώ, το έργο χαρακτηρίζεται ως ένα από τα μεγαλύτερα και πιο εμβληματικά οδικά έργα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη.
Ανάδοχος του έργου είναι η εταιρεία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η οποία αναλαμβάνει την υλοποίηση του φιλόδοξου αυτού σχεδίου, που αναμένεται να αλλάξει τον συγκοινωνιακό χάρτη της Κρήτης και να ενισχύσει καθοριστικά την ασφάλεια και την ανάπτυξη του νησιού.
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής στην Ευρώπη, με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 2 δισ. ευρώ και ανάδοχο την εταιρεία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Το έργο, μήκους 157 χιλιομέτρων, επεκτείνεται υπό προαίρεση και στο τμήμα Κίσσαμος – Χανιά (30 χλμ.), ενώ μελλοντικά θα καλύπτει σχεδόν όλη την Κρήτη, φτάνοντας έως τον Άγιο Νικόλαο, με εξαίρεση τη Σητεία.
Διάρκεια παραχώρησης και χρηματοδότηση
Η διάρκεια της παραχώρησης φτάνει τα 35 έτη, από τα οποία τα πέντε πρώτα αφορούν τη φάση μελετών και κατασκευών.
Η χρηματοδότηση στηρίζεται σε μικτό σχήμα: εθνικούς πόρους, το ΕΣΠΑ 2021-2027, το Ταμείο Ανάκαμψης (με 490 εκατ. ευρώ για όλα τα τμήματα), τις τέσσερις συστημικές τράπεζες και ίδια κεφάλαια της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Η κρατική συνεισφορά ανέρχεται σε 693 εκατ. ευρώ για το βασικό τμήμα και 99 εκατ. ευρώ για το Κίσσαμος – Χανιά, σύνολο 792 εκατ. ευρώ. Κατά τη λειτουργία, ο ανάδοχος θα αποζημιώνεται με «σκιώδη διόδια» (shadow tolls), με επιδότηση που θα αγγίζει το 64,62% των τελών.
Σύγχρονα τεχνικά χαρακτηριστικά
Ο νέος αυτοκινητόδρομος σχεδιάζεται ως σύγχρονος κλειστού τύπου άξονας, με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση, Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ), 46 ανισόπεδους κόμβους, 15 σήραγγες συνολικού μήκους 14,5 χλμ. και 40 γέφυρες μήκους 8,67 χλμ.
Η μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα θα φτάνει τα 130 χλμ./ώρα, μειώνοντας τη διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο σε 70 λεπτά και τη διαδρομή έως τον Άγιο Νικόλαο σε περίπου 100 λεπτά.
Τα επιμέρους έργα του ΒΟΑΚ
Η ανάπτυξη του ΒΟΑΚ εξελίσσεται σε τρεις διακριτές εργολαβίες:
- Χανιά – Ηράκλειο (με προαίρεση Κίσσαμος – Χανιά): παραχώρηση με ανάδοχο τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
- Χερσόνησος – Νεάπολη (22,5 χλμ.): ΣΔΙΤ από κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις.
- Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος (14,5 χλμ.): δημόσιο έργο με ανάδοχο την AKTOR.
Προκλήσεις και προοπτικές
Το έργο αναμένεται να βελτιώσει κατακόρυφα την οδική ασφάλεια, να ενισχύσει την τουριστική και εμπορική συνδεσιμότητα της Κρήτης και να την ευθυγραμμίσει με τα ευρωπαϊκά πρότυπα υποδομών.
Ωστόσο, ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο προσφυγών από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως οι δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, που ζητούν επανεξέταση του σχεδιασμού σε τοπικούς κόμβους. Επίσης, η επέκταση προς Σητεία παραμένει εκτός του παρόντος σχεδίου, αν και έχει εκφραστεί κυβερνητική βούληση για μελλοντική μελέτη.
Με την υλοποίηση του ΒΟΑΚ, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ισχυροποιεί τη θέση της στον τομέα των παραχωρήσεων, προσθέτοντας ένα ακόμη σημαντικό έργο στο χαρτοφυλάκιό της, δίπλα στην Αττική Οδό, την Κεντρική και Νέα Οδό και, προσεχώς, την Εγνατία Οδό.
