Παρατηρείται και το φαινόμενο, ιδιοκτήτες ακινήτων να προτιμούν αγοραστές που δεν χρησιμοποιούν στεγαστικό δάνειο.
Υψηλές αιτήσεις που δεν μετουσιώνονται σε μεγάλο βαθμό σε εκταμιεύσεις καταγράφονται στο πρόγραμμα «Σπίτι μου II», εν μέσω μείωσης της προσιτότητας των τιμών των κατοικιών, περιορισμένης προσφοράς οικιστικών ακινήτων και υψηλής ζήτησης για βραχυχρόνια μίσθωση. Σημεία – «αγκάθια» για την ευρύτερη αγορά ακινήτων.
Ωστόσο, και εντός προγράμματος καταγράφονται σημεία που δυσχεραίνουν, έτι περαιτέρω, τη διαδικασία εύρεσης κατάλληλης κατοικίας από μερίδα ενδιαφερόμενων, εντείνοντας παράλληλα τα φαινόμενα στρέβλωσης. Το πλαίσιο αφορά ακίνητα, με οικοδομική άδεια μέχρι το 2005, με τη ζήτηση που εκδηλώνεται, στη βάση του προγράμματος, να ωθεί υψηλότερα τις τιμές ακόμη και για τα μεγαλύτερης παλαιότητας ή – και φθορών ακίνητα (πέραν δηλαδή των ανακαινισμένων και των νεόδμητων). Σε αυτό έρχονται να προστεθούν και τα στενά χρονικά όρια μεταξύ της έγκρισης της υπαγωγής και της δυνητικής ολοκλήρωσης της διαδικασίας (οριστικό συμβόλαιο αγοράς και σύμβαση δανεισμού) αλλά και γραφειοκρατικά ζητήματα που αποθαρρύνουν ένα πλήθος ενδιαφερόμενων.
Επιπλέον, παρατηρείται και το φαινόμενο, ιδιοκτήτες ακινήτων να προτιμούν αγοραστές που δεν χρησιμοποιούν στεγαστικό δάνειο, πόσο δε στις περιπτώσεις των προγραμμάτων «Σπίτι μου Ι και II», λόγω των συχνά χρονοβόρων διαδικασίων που απαιτούνται για τη μεταβίβαση ενός ακινήτου.
Τα στοιχεία
Έτσι, το σύνολο των εκταμιεύσεων, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, ανέρχεται σε μόλις 165 εκατ. ευρώ, για 1.600 πελάτες για το σύνολο των τραπεζών (πρώτο εξάμηνο). Και αυτό όταν κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, το σύνολο των υπαγωγών για τα επιδοτούμενα δάνεια (δέσμευση πόρων με την εύρεση ακινήτου) ανέρχεται σε περίπου 1 δισ. ευρώ επί συνολικού προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ, αφορώντας περίπου 8.300 ενδιαφερόμενους, με την Εθνική να ξεχωρίζει σε επίπεδο εκταμιεύσεων (άνω του 40%), όσο και σε επίπεδο εγκρίσεων και υπαγωγών. Επιπλέον, καταγράφονται πρόσθετες εγκρίσεις δανείων ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ για περίπου 22.000 ενδιαφερόμενους που έχουν λάβει το πρώτο «πράσινο φως», αλλά δεν έχουν βρει ακίνητο και κατ’ επέκταση δεν έχουν υπαχθεί στο πρόγραμμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το μέσο εισόδημα των πολιτών που έχουν λάβει έγκριση διαμορφώνεται στις 20,600 ευρώ, η μέση ηλικία είναι στα 38 έτη και η μέση εμπορική αξία στα 149.000 ευρώ. Η περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι πρώτη στις υπαγωγές με 620, ενώ ακολουθεί στη δεύτερη θέση η Θεσσαλία με πάνω από 600 υπαγωγές και έπεται τρίτη η Δυτική Ελλάδα με πάνω από 470 υπαγωγές.
Οι προβλέψεις
Στελέχη της λιανικής τραπεζικής αναμένουν συγκρατημένη εισροή νέων αιτήσεων για το «Σπίτι μου II» για το δεύτερο εξάμηνο. Όπως επισημαίνουν στο insider.gr, ήδη παρατηρείται μείωση, η οποία είναι αναμενόμενη καθότι οι ενδιαφερόμενοι που πληρούσαν τις προϋποθέσεις έσπευσαν κατά τους πρώτους μήνες. Από την άλλη, αναμένουν ωρίμανση των ήδη υποβληθεισών εγκεκριμένων αιτήσεων, με σταδιακή αύξηση των υπαγωγών – που προϋποθέτουν την εύρεση ακινήτου – και την μετατροπή τους σε εκταμιεύσεις εντός του έτους, δεδομένων και των προθεσμιών συμβασιοποίησης που προβλέπει το πρόγραμμα.
Όπως προκύπτει, η απόκτηση πρώτης κατοικίας με την παροχή χαμηλότοκων δανείων μέσω του προγράμματος δε φαίνεται να αλλάζει δραστικά τους «όρους του παιχνιδιού» για τυχόν αναθέρμανσης της στεγαστικής πίστης, λόγω και μιας σειράς δομικών ζητημάτων.
Όπως επισήμαναν πρόσφατα, οι οικονομολόγοι της Eurobank, η μείωση στην προσιτότητα των τιμών των κατοικιών, καθώς και το πληθωριστικό κύμα της περιόδου της ενεργειακής κρίσης, αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για τη ανάληψη σημαντικών μακροχρόνιων οικονομικών υποχρεώσεων. Μάλιστα, η επιδείνωση της προσιτότητας των κατοικιών, παρόλο που παραμένει σε επίπεδα συγκρίσιμα με αυτά της Ευρωζώνης, συνιστά πηγή ανησυχίας, καθόσον αποτελεί φαινόμενο με σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
Επιπλέον, η στενότητα στην προσφορά οικιστικών ακινήτων και η ζήτηση από το εξωτερικό είναι πιθανόν ότι έχουν μεγαλύτερη επίδραση στα πιο προσιτά ακίνητα που προτιμώνται από νοικοκυριά που θα είχαν ροπή προς τη λήψη στεγαστικών δανείων.
Τι μέτρα μπορούν να ληφθούν
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Eurobank, σε πιο βραχυχρόνιο ορίζοντα, μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν σχετικά πιο άμεσα περιλαμβάνουν τη μείωση της γραφειοκρατίας, φυσικής και ηλεκτρονικής, στις μεταβιβάσεις και τις εκποιήσεις ακινήτων και την άρση των καθυστερήσεων και των θεσμικών αναποτελεσματικοτήτων στην εκποίηση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) και μεσοπρόθεσμα την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης.
Επίσης, η ολοκλήρωση του ηλεκτρονικού μητρώου ταυτότητας κτιρίου, αν εφαρμοστεί λελογισμένα, δύναται να διευκολύνει τις συναλλαγές και να αυξήσει τη ρευστότητα στην αγορά ακινήτων (αν και βραχυπρόθεσμα θα δημιουργεί επιπρόσθετες καθυστερήσεις και γραφειοκρατία), ενώ η εισαγωγή του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας, ειδικά μέσω συμβάσεων του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, μπορεί να ενισχύσει την προσφορά κατοικιών και να ελαφρύνει το οικονομικό βάρος της στέγασης για τα μεσαία και τα χαμηλότερα στρώματα.
Επιπλέον, η θέσπιση περιορισμών στη ζήτηση από το εξωτερικό και στη χρήση οικιστικών ακινήτων για εμπορικούς σκοπούς μπορεί να αποδειχθούν απαραίτητοι όταν οι αρνητικές εξωτερικότητες αυτών των δραστηριοτήτων υπερβαίνουν τη θετική συμβολή.
Πηγή: insider.gr
