Ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας αυξάνει τις κριτικές παρεμβάσεις του με στόχο την κυβέρνηση – «Θέλει να πάρει το αίμα του πίσω;» διερωτώνται όσοι τον γνωρίζουν
Τι θα μπορούσε να συνδέει τον Μπαλζάκ και τον Μπρεχτ με τον Προκόπη Παυλόπουλο; Η αναθεώρηση του Συντάγματος. Ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας βρίσκεται στα «χαρακώματα» εν όψει των αλλαγών στον καταστατικό χάρτη της χώρας, ενώ πληθαίνουν οι δημόσιες παρεμβάσεις του και οι αιχμηρές τοποθετήσεις του τόσο για θεσμικά ζητήματα όσο και για ευρύτερα πολιτικά που θίγουν το κυβερνητικό αφήγημα.
Κάποιοι βλέπουν στο πρόσωπό του τον «θεματοφύλακα του Καραμανλισμού» και τον «αυθεντικό εκφραστή» των απόψεων του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή και ως εκ τούτου η κινητικότητα που επιδεικνύει δεν περνά απαρατήρητη.
«Ηρθε η ώρα να πάρει το αίμα του πίσω;» διερωτώνται όσοι γνωρίζουν ότι «δεν θα συγχωρέσει ποτέ αυτό που του έκανε ο Μητσοτάκης», εννοώντας τη μη ανανέωση της θητείας του στο Μέγαρο της Ηρώδου Αττικού, όπου βρέθηκε το 2015 ως επιλογή του Αλέξη Τσίπρα (αν και η αρχική του «στόχευση» ήταν ο Δημήτρης Αβραμόπουλος) στο πλαίσιο του πολιτικού «deal» που επιχειρούσε με τους «καραμανλικούς» σε μια επίδειξη ακραίου πολιτικού τακτικισμού.
Μια μακρά πολιτική πορεία
Οι επιρρεπείς στις θεωρίες παρασκηνίου αναρωτιούνται «πού το πάει ο Προκόπης;». Οταν ρωτήθηκε προ ημερών σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Κανάλι της Βουλής τι τίτλο θα έβαζε στην αυτοβιογραφία του, απάντησε: «Αν έκανα ποτέ βιογραφία, που δεν σκοπεύω να το κάνω, θα έβαζα: Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά».
Μπορεί κάλλιστα να ερμηνευθεί αυτό ότι δεν έχει βλέψεις ή φιλοδοξίες. Και πώς άλλωστε; Τα έχει κάνει όλα στη μακρά πολιτική και ακαδημαϊκή του καριέρα: από διευθυντής του Νομικού Γραφείου στην Προεδρία της Δημοκρατίας επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, έως υπερυπουργός Εσωτερικών των δυο κυβερνήσεων του Κώστα Καραμανλή και βεβαίως ανώτατος πολιτειακός άρχοντας της χώρας και ακαδημαϊκός. Παρά ταύτα, επιλέγει να είναι «παρών» και ενεργός χωρίς διάθεση να συνταξιοδοτηθεί. Κάτι που δείχνει ποικιλοτρόπως με συχνές δημόσιες εμφανίσεις, ομιλίες, αρθρογραφία, συνεντεύξεις κ.λπ. Η δραστηριότητά του δεν περιορίζεται σε αυτά.
Προσφάτως πήρε μέρος σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην έδρα του Ιδρύματος Κων. Καραμανλής στη Φιλοθέη, παρουσία μελών της οικογένειας του Κώστα Αχ. Καραμανλή, όπου εξετάστηκαν όλα τα ενδεχόμενα γύρω από την παραπομπή του σε προανακριτική επιτροπή. Αλλη μια φορά που βρέθηκε μαζί με την οικογένεια στον ίδιο χώρο ήταν την ημέρα της ορκωμοσίας του ως Προέδρου της Δημοκρατίας στις 13 Μαρτίου 2015, όταν πήγε να αποτίσει φόρο τιμής στον τάφο του ιδρυτή της παράταξης. Δεν φανταζόταν βεβαίως τι θα του επεφύλασσε αυτή η «συγκατοίκηση».
«Ο ρυθμιστικός ρόλος του ΠτΔ είναι σαν το μπαλόνι που φουσκώνει ή ξεφουσκώνει ανάλογα με την κρίση που αντιμετωπίζουμε» δήλωνε στο Κανάλι της Βουλής περιγράφοντας τις προκλήσεις με τις οποίες ήρθε τότε αντιμέτωπος: σύγκληση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών την επομένη του δημοψηφίσματος υπό τον φόβο εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, τα δραματικά τηλεφωνήματα σε Ολάντ και Μέρκελ, αλλά και η «απειλή» για παραίτηση.
«Ενημερώθηκα όταν το είχε αποφασίσει η κυβέρνηση» έχει δηλώσει για το δημοψήφισμα. Και επειδή υπήρξαν φωνές που έλεγαν ότι εφόσον δεν είχε ενημερωθεί δεν έπρεπε να υπογράψει το σχετικό διάταγμα, ο ίδιος επιμένει: «Ο ΠτΔ δεν μπορεί να το αρνηθεί. Εκείνο που μπορούσα να κάνω, και το έκανα, ήταν ότι εξήγησα στον Πρωθυπουργό πως αν η διαδικασία του δημοψηφίσματος και η τελική κρίση του ελληνικού λαού ερμηνευτεί ότι σημαίνει έξω από την ευρωζώνη, εγώ θα παραιτηθώ. Αυτό μπορούσα να το κάνω». Αρνήθηκε πάντως να υπογράψει τα διατάγματα για την αλλαγή της ηγεσίας του Αρείου Πάγου λίγο πριν από τις εκλογές του 2019 και ενώ δεν είχε λήξει η θητεία τους.
Και επειδή θεωρεί τον ρυθμιστικό ρόλο του ΠτΔ «μπαλόνι που φουσκώνει ή ξεφουσκώνει», θα τον ήθελε ενισχυμένο. Ετσι, θεωρεί μέγιστο λάθος την αναθεώρηση του 2019 και την αποσύνδεση της εκλογής του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα από τις εκλογές (μπορεί να εκλεγεί στην πέμπτη ψηφοφορία με σχετική πλειοψηφία), αν και παραδέχεται ότι υπήρχε στρεβλή εφαρμογή του Συντάγματος – τα κόμματα δεν ψήφιζαν ΠτΔ και η χώρα οδηγείτο σε πρόωρες κάλπες, όπως έγινε τον Δεκέμβριο του 2014 με τη μη εκλογή του Σταύρου Δήμα και την προσφυγή στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 που έφεραν στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ. «Το μεγάλο κεκτημένο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που ήθελε έναν ΠτΔ ο οποίος έπρεπε να έχει τα 3/5, χάθηκε» τονίζει.
«Προβληματικά φαινόμενα»
Οι ενστάσεις του δεν περιορίζονται στον ρυθμιστικό ρόλου του ΠτΔ. Σε άρθρο του στο ηλεκτρονικό περιοδικό της Βουλής «Επί του… Περιστυλίου!» εξαπολύει μύδρους κατά όσων «θέτουν συχνά στο περιθώριο το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος» και δεν διστάζει να πει ότι «το κράτος αδυνατεί να εγγυηθεί επαρκώς τον φιλελεύθερο χαρακτήρα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας» και το «θεσμικό και πολιτικό status της Διάκρισης των Εξουσιών».
Τα «καρφιά» του για τα «άκρως προβληματικά έως υπονομευτικά για τη Δημοκρατία φαινόμενα των τηλεφωνικών υποκλοπών» και τη «δυσχερή ή και αδύνατη άσκηση κρίσιμων αρμοδιοτήτων της ΑΔΑΕ», με την «προσχηματική επίκληση δήθεν «δημοσίου συμφέροντος»», προκαλούν αίσθηση. Κάνοντας μια αναγωγή από την αλληγορία του «Κύκλου με την Κιμωλία» του Μπρεχτ, θέτει το δικό του δίλημμα: «Ποιος είναι εκείνος ο οποίος μπορεί να υπερασπισθεί και να επαναφέρει στην πρότερη οιονεί «φυσική» κατάσταση το θεσμικό και κανονιστικό κύρος του Συντάγματος και της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας;».
Ενός Συντάγματος «κανονιστικά συρρικνωμένου», μέσα από την «εκπλήρωση διάτρητων θεσμικώς κυβερνητικών «επιθυμιών» και σκοπιμοτήτων», όπως παρατηρεί παραπέμποντας σε μια άλλη αλληγορία, «Το δέρμα της λύπης», που διαρκώς συρρικνώνεται, όπως το δέρμα του ήρωα του Μπαλζάκ, Ραφαέλ ντε Βαλαντέν.
Αλλά και η παρέμβασή του προ ημερών στο inFORUM «έκρυβε» αιχμές με αποδέκτη το Μέγαρο Μαξίμου. Με αφορμή την πολυσυζητημένη αξιολόγηση είπε: «Είναι της μόδας να μιλάμε για αξιοκρατία, το φαινόμενο να παίρνουμε τους ανθρώπους τους μέτριους και να τους βαφτίζουμε αρίστους. Πολλοί επαίρονται σήμερα «κοίταξε το επιτελείο μου, αποτελείται από αρίστους»…».
Για τον κ. Παυλόπουλο η χώρα δεν μπορεί να γλιτώσει από τη μάστιγα της «δικτατορίας των μετρίων» και ως εκ τούτου δεν μπορεί να ελπίζει στην επιστροφή του σημαντικού εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού που έφυγε στο εξωτερικό. «Οι προοπτικές που βλέπουν δεν τους οδηγούν να πουν «ναι, αφήνουμε εδώ ό,τι χτίσαμε για να γυρίσουμε στην πατρίδα»» είπε στο forum, χωρίς πάντως να αποφύγει την αυτοκριτική: «Φταίω κι εγώ, χρόνια ολόκληρα στην πολιτική, φέρω και εγώ μερίδιο ευθύνης μου, το ομολογώ» παραδέχθηκε.
