Οι διαταραχές ψυχικής υγείας επηρεάζουν άτομα όλων των ηλικιών και εισοδημάτων αλλά σύμφωνα με νέα έρευνα οι γυναίκες είναι αυτές έχουν 50% πιθανότητες να τις εκδηλώσουν.
Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς σε θέματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη και άγχος, σύμφωνα με νέα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), καθώς επηρεάζονται κατά 50% περισσότερο από τους άνδρες.
Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρει η έρευνα πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με καταστάσεις, όπως αγχώδης διαταραχή και κατάθλιψη.
Αυτό έχει εκτός από τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τόσο στους ίδιους, όσο και στις οικογένειές τους, ενώ παρά τις προσπάθειες πολλών χωρών να ενισχύσουν τις πολιτικές και τα προγράμματα ψυχικής υγείας, απαιτείται μεγαλύτερη επένδυση και δράση σε παγκόσμιο επίπεδο για την προστασία και την προαγωγή της ψυχικής υγείας.
Οι διαταραχές ψυχικής υγείας είναι εξαιρετικά διαδεδομένες σε όλες τις χώρες και τις κοινότητες, επηρεάζοντας άτομα όλων των ηλικιών και εισοδημάτων. Αποτελούν τη δεύτερη σημαντικότερη αιτία μακροχρόνιας αναπηρίας, αυξάνουν το κόστος περίθαλψης για τα άτομα και τις οικογένειές τους και επιφέρουν σημαντικές οικονομικές απώλειες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο από τους άνδρες
Σύμφωνα με την έκθεση World Mental Health Today, οι γυναίκες επηρεάζονται κατά 50% περισσότερο από τους άνδρες, με τις αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές να είναι οι πιο κοινές για τα δύο φύλα. Τα ποσοστά αυτοκτονιών παραμένουν δραματικά υψηλά, με περίπου 727.000 θανάτους το 2021, και αποτελούν κορυφαία αιτία θανάτου μεταξύ των νέων.
Παρά τις παγκόσμιες προσπάθειες, η μείωση του δεν είναι επαρκής για την επίτευξη του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για μείωση κατά το ένα τρίτο των ποσοστών αυτοκτονίας έως το 2030.
Το οικονομικό κόστος και οι κινήσεις για βελτίωση
Το οικονομικό κόστος των διαταραχών ψυχικής υγείας είναι τεράστιο, αναφέρει ο ΠΟΥ. Εκτός από τα υψηλά έξοδα υγειονομικής περίθαλψης, οι έμμεσες απώλειες, κυρίως λόγω μειωμένης παραγωγικότητας, ξεπερνούν κατά πολύ τα άμεσα κόστη. Η κατάθλιψη και το άγχος κοστίζουν στην παγκόσμια οικονομία περίπου 1 τρισ. δολάρια ετησίως.
Σύμφωνα με τον Mental Health Atlas 2024, από το 2020 οι χώρες έχουν σημειώσει πρόοδο στις πολιτικές και τον σχεδιασμό δράσεων για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας, με αναθεωρήσεις πολιτικών και ενίσχυση της προετοιμασίας για ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε περιόδους κρίσης.
Ωστόσο, η πρόοδος αυτή δεν συνοδεύεται από επαρκή νομοθετική μεταρρύθμιση, με μόνο το 45% των χωρών να εφαρμόζουν πλήρως τη νομοθεσία περί ψυχικής υγείας σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι δαπάνες για την ψυχική υγεία παραμένουν στο 2% του συνολικού προϋπολογισμού υγείας, με μεγάλες ανισότητες: οι πλούσιες χώρες ξοδεύουν έως 65 δολάρια ανά άτομο, ενώ οι φτωχές μόλις 0,04 δολάρια. Ο αριθμός εργαζομένων στον τομέα ψυχικής υγείας είναι μόλις 13 ανά 100.000 κατοίκους, με σοβαρές ελλείψεις στις χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες.
Η μεταρρύθμιση και η ανάπτυξη υπηρεσιών προχωρά αργά, με λιγότερο από το 10% των χωρών να έχουν πλήρως μεταβεί σε κοινοτικά μοντέλα φροντίδας. Η νοσοκομειακή φροντίδα εξακολουθεί να βασίζεται σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, με σχεδόν το μισό των εισαγωγών να γίνεται χωρίς συναίνεση και πάνω από το 20% να διαρκεί περισσότερο από ένα έτος.
Τα ενθαρρυντικά στοιχεία
Ωστόσο, υπάρχουν και ενθαρρυντικά στοιχεία: περισσότερες από τις μισές χώρες διαθέτουν προγράμματα πρόληψης αυτοκτονίας και ψυχικής υγείας στα σχολεία, ενώ η υποστήριξη ψυχικής υγείας εντάσσεται πλέον σε πάνω από το 80% των προγραμμάτων έκτακτης ανάγκης. Οι υπηρεσίες εξωτερικών ιατρείων και η τηλεϊατρική αυξάνονται, αν και η πρόσβαση παραμένει άνιση.
Ο ΠΟΥ καλεί τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς φορείς να εντείνουν άμεσα τις προσπάθειες για τη συστηματική αναβάθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, καθώς «η ψυχική υγεία δεν είναι προνόμιο, αλλά δικαίωμα για όλους».
Ο Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είπε σχετικά: «Η μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας αποτελεί μία από τις πιο επείγουσες προκλήσεις της δημόσιας υγείας. Η επένδυση στην ψυχική υγεία σημαίνει επένδυση στους ανθρώπους, στις κοινότητες και στις οικονομίες – μια επένδυση που καμία χώρα δεν μπορεί να αγνοήσει. Κάθε κυβέρνηση και κάθε ηγέτης έχει την ευθύνη να δράσει με επείγουσα προτεραιότητα και να διασφαλίσει ότι η ψυχική υγεία δεν θα αντιμετωπίζεται ως προνόμιο, αλλά ως βασικό δικαίωμα για όλους».
ΠΗΓΗ: ΠΑΤΡΙΣ
