Ο πληθωρισμός επηρεάζει τα σταθερά εισοδήματα (μισθούς, συντάξεις κ.α.). Όταν το γενικό επίπεδο τιμών ανεβαίνει, τα νοικοκυριά χρειάζονται υψηλότερες αμοιβές σε σχέση με πριν για να αγοράσουν τα ίδια αγαθά και υπηρεσίες που αγόραζαν πριν. Μάλιστα, η αρνητική επίδραση του πληθωρισμού είναι εντονότερη, όσο χαμηλότερος είναι ο μέσος μισθός.
Η άνοδος των αμοιβών των εργαζομένων υπολείπονται του πληθωρισμού κατά την τελευταία 5ετία. Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα σύμφωνα με την εβδομαδιαία έκθεση της Eurobank «7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ».
Για το σύνολο της 5ετίας 2020-2024 οι ονομαστικές αμοιβές ανά απασχολούμενο καταγράφουν σωρευτική αύξηση 13,2%, ενώ ο πληθωρισμός 16,1%
Αν και σύμφωνα με τη μελέτη, σημειώθηκε άνοδος των πραγματικών αμοιβών ανά απασχολούμενο μετά από δύο έτη συρρίκνωσης. Όπως αναφέρεται, αν και δεν έχουν ανακοινωθεί τα στοιχεία για το σύνολο του έτους 2024, οι ονομαστικές αμοιβές ανά απασχολούμενο το 9μηνο Ιαν-Σεπ-24 ήταν ενισχυμένες σε ετήσια βάση κατά 7,6%, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον πληθωρισμό.
Εντούτοις, για το σύνολο της 5ετίας 2020-2024 οι ονομαστικές αμοιβές ανά απασχολούμενο καταγράφουν σωρευτική αύξηση 13,2%, δηλαδή άνοδο που δεν ξεπερνά την αντίστοιχη του γενικού επιπέδου των τιμών (16,1% το 9μηνο Ιαν-Σεπ-24 σε σύγκριση με το 9μηνο Ιαν-Σεπ-19).
Η «μάχη» για αποκλιμάκωση των τιμών
Από εκεί και πέρα, βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Δεκ-24 διαμορφώθηκε στο 2,9% (2,4% στην Ευρωζώνη), από 3,7% τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Η ομάδα των ξενοδοχείων-καφέ-εστιατορίων συνεισέφερε 1,2 ποσοστιαίες μονάδες και ακολούθησαν: οι μεταφορές (0,5), η στέγαση, νερό, ηλεκτρικό, αέριο και άλλα καύσιμα (0,4), η ένδυση και υπόδηση (0,3), η υγεία (0,2), η αναψυχή-πολιτιστικές-δραστηριότητες (0,2), τα άλλα αγαθά και υπηρεσίες (0,1), οι επικοινωνίες (0,1), η εκπαίδευση (0,1), τα αλκοολούχα ποτά και καπνός (0,1), τα διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες (0,0) και η διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά (-0,1).
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της Eurobank, o πληθωρισμός στην κατηγορία της διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών διαμορφώθηκε σε αρνητικό έδαφος τον Δεκέμβριο του 2024 (-0,5%) για πρώτη φορά από τον Μάιο του 2021.
Όμως, από τον Μάιο του 2021 μέχρι και τον φετινό Μάιο, ο πληθωρισμός τροφίμων έχει «τρέξει» με ρυθμό 29,5%, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που επεξεργάστηκε ο ΟΤ, ενώ την ίδια στιγμή ο μέσος μισθός έχει αυξηθεί 11,9%.
Η Ελλάδα κατά την τελευταία 15ετία υπέστη σημαντική καθίζηση ως προς την αγοραστική δύναμη των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με τη Eurostat, οι Ελληνες εργαζόμενοι έχουν τους χαμηλότερους μισθούς στην Ευρώπη των 27, μαζί με τους Βούλγαρους. Κατά τον ΟΟΣΑ η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις σε μισθολογικά ζητήματα, με τον τρίτο χαμηλότερο μισθό ανάμεσα στις 35 χώρες του ΟΟΣΑ, ξεπερνώντας μόνο το Μεξικό και την Κολομβία.
Άνιση κατανομή της ευημερίας
Την άνιση κατανομή της ευημερίας στην Ελλάδα διέκρινε η Ενδιάμεση Έκθεση 2024 του Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση.
Η Ενδιάμεση Έκθεση του Ινστιτούτου στέκεται μεταξύ άλλων στην επίπτωση του πληθωρισμού στο επίπεδο ευημερίας των πολιτών συνυπολογίζοντας τις ιδιαίτερα χαμηλές αποδοχές των μισθωτών.
Το 2023 στη χώρα μας το ύψος του μέσου ετήσιου προσαρμοσμένου μισθού πλήρους απασχόλησης ήταν 17.013 ευρώ, επίδοση που αποτελεί την τρίτη χαμηλότερη μεταξύ των 26 υπό εξέταση κρατών μελών της ΕΕ.
Σύμφωνα με την Έκθεση είναι άξιο λόγου να σημειωθεί ότι η χώρα μας αποτελεί το μοναδικό από τα υπό εξέταση κράτη-μέλη της ΕΕ όπου καταγράφεται μείωση του συγκεκριμένου μεγέθους συγκριτικά με το 2009. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην υποβάθμιση της θέσης της Ελλάδας από τη 13η το 2009 στην 24η θέση της σχετικής κατάταξης το 2023. Τέλος, σε όρους PPS το αντίστοιχο μέγεθος ανήλθε στην Ελλάδα σε 21.004, το χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ των υπό εξέταση κρατών-μελών της ΕΕ.
Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης, η βελτίωση που παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια τα βασικά ποσοτικά μεγέθη της αγοράς εργασίας συνεχίζεται και το 2024. Ωστόσο, «αν και η εξέλιξη αυτή συμβάλλει στη μερική αντιστάθμιση των σημαντικών απωλειών που έχουν υποστεί οι εργαζόμενοι στη χώρα μας όσον αφορά το βιοτικό τους επίπεδο εξαιτίας της οικονομικής και της πληθωριστικής κρίσης, η κατάσταση στην αγορά εργασίας παραμένει εύθραυστη» προειδοποιεί η έκθεση.
Συγκεκριμένα, οι συμβατικοί δείκτες της απέχουν ακόμη σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Το 2023 το ύψος του μέσου ετήσιου προσαρμοσμένου μισθού ήταν η τρίτη χαμηλότερη μεταξύ των 26 υπό εξέταση κρατών μελών της ΕΕ
Πληθωρισμός: Η αποκλιμάκωση του 2024
Για το σύνολο του έτους 2024 ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αποκλιμακώθηκε στο 3,0% (2,4% στην Ευρωζώνη), από 4,2% το 2023 (5,4% στην Ευρωζώνη), παραμένοντας ωστόσο υψηλότερος από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Αυτό που χαρακτηρίζεται ως «ακρίβεια» στην καθημερινότητα των πολιτών δεν αποτυπώνεται στον πληθωρισμό ενός έτους αλλά στη σωρευτική άνοδο του επιπέδου των τιμών των τελευταίων ετών. Η συνολική αύξηση του ΕνΔΤΚ στην Ελλάδα τα 5 τελευταία χρόνια ανέρχεται σε 16,4%, έναντι 20,3% στην Ευρωζώνη.
Στις επί μέρους ομάδες αγαθών και υπηρεσιών η υψηλότερη σωρευτική αύξηση καταγράφεται στη διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά με 32,5% και ακολουθούν: ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια (20,7%), στέγαση, νερό, ηλεκτρικό, αέριο και άλλα καύσιμα (17,2%), ένδυση και υπόδηση (15,9%), μεταφορές (13,5%), διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες (11,9%), υγεία (10,5%), εκπαίδευση (8,2%), αναψυχή-πολιτιστικές δραστηριότητες (6,4%), άλλα αγαθά και υπηρεσίες (5,6%), αλκοολούχα ποτά και καπνός (3,8%) και επικοινωνίες (-8,7%). Οι υψηλές τιμές των τροφίμων πλήττουν περισσότερο τα νοικοκυριά που βρίσκονται στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια καθότι για αυτά τα νοικοκυριά η βαρύτητα που έχουν τα τρόφιμα στο «καλάθι» τους είναι αναλογικά μεγαλύτερη.
. Όταν το γενικό επίπεδο τιμών ανεβαίνει, τα νοικοκυριά){kind=link}