Με νέο νομοσχέδιο τα υπουργεία ΥΠΕΝ και Ψηφιακής Διακυβέρνησης επιχειρούν να διορθώσουν λάθη δεκαετιών σε Κτηματολόγιο και Δασικούς Χάρτες, προστατεύοντας χιλιάδες ιδιοκτήτες.
Με τις εκκρεμότητες στο Κτηματολόγιο και τους Δασικούς Χάρτες να παραμένουν βραχνάς για χιλιάδες ιδιοκτήτες, τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και Ψηφιακής Διακυβέρνησης προωθούν νέες ρυθμίσεις που υπόσχονται αποκατάσταση των αδικιών και προστασία των περιουσιών.
Η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία έχει περιληφθεί στο νομοσχέδιο «Ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και λοιπές διατάξεις» το οποίο συζητείται αυτές τις μέρες στις Επιτροπές της Βουλής και αναμένεται να εισήχθη για ψήφιση στην Ολομέλεια την ερχόμενη εβδομάδα. Στόχος να απεγκλωβιστούν οι πολίτες που έχουν μπλέξει σε γραφειοκρατικές διαδικασίες ή ακόμα και σε νομικές περιπέτειες που διαρκούν χρόνια.
Η νέα νομοθεσία προωθεί λύσεις για την αποκατάσταση ιδιοκτησιών που αφορούν ακίνητα που αδίκως καταγράφηκαν ως «δασικά» ή ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» με συνέπεια να έχουν περιέλθει ή να κινδυνεύουν να περιέλθουν στην ιδιοκτησία του Δημοσίου. Επιπλέον, ρυθμίζονται θέματα που σχετίζονται με τις γεωμετρικές… αστοχίες στη διαδικασία κτηματογράφησης, ειδικότερα στις περιπτώσεις της Λευκάδας, της Λέσβου και της Χίου, επιδιώκοντας την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και την αποκατάσταση των ανακριβών εγγραφών.
Διορθώσεις και αποκατάσταση ακινήτων
Πιο συγκεκριμένα, με τις νέες διατάξεις, δίνεται η δυνατότητα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες να διορθώσουν την κτηματολογική εγγραφή σε περιπτώσεις δασικών χαρτών και να «βγάλουν» τα ακίνητά τους από το Δασικό Χάρτη. Αφορά ιδιοκτησίες που, μεταξύ άλλων, πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως:
– υφίσταται απόφαση Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων με την οποία έγινε δεκτή προβληθείσα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη και έχει παρέλθει χρονικό διάστημα δύο μηνών από την έκδοσή της,
– βρίσκεται σε περιοχή που εξαιρέθηκε της ανάρτησης του δασικού χάρτη και του κυρωμένου δασικού χάρτη και προσκομίζεται βεβαίωση της Υπηρεσίας Δόμησης ότι η έκταση υπάγεται σε εγκεκριμένη πολεοδομική μελέτη, σχέδιο πόλεως η πράξη οριοθέτησης οικισμού.
– βρίσκεται σε περιοχή που εξαιρέθηκε της ανάρτησης του δασικού χάρτη και του κυρωμένου δασικού χάρτη και προσκομίζεται πράξη χαρακτηρισμού (άρθρο 14 του ν. 998/1979) που προσδιορίζει ότι η έκταση δεν υπάγεται στις βασικές κατηγορίες δασικών εκτάσεων (δάσος, δασική έκταση κλπ.) καθώς και πιστοποιητικά τελεσιδικίας αυτής
– βρίσκεται εντός περιοχής κυρωμένου δασικού χάρτη που δεν σημαίνεται ως δάσος, δασική έκταση κλπ., προσκομίζεται δε προς απόδειξη απόσπασμα δασικού χάρτη.
Η προτεινόμενη ρύθμιση αποσκοπεί στη συμπλήρωση και αποσαφήνιση του υφιστάμενου πλαισίου εξωδικαστικής διόρθωσης των σχετικών κτηματολογικών εγγραφών. Έτσι, όταν πληρούνται οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι διορθώσεις θα γίνονται από τα Κτηματολογικά Γραφεία, και τα ακίνητα θα μπορούν να επανέλθουν στις πραγματικές τους καταχωρήσεις, αποκαθιστώντας το ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Εξωδικαστική διαδικασία για την επιστροφή ακινήτων στο Δημόσιο
Για τα ακίνητα που είναι καταχωρημένα στο Κτηματολόγιο ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και άρα περιέρχονται στο Δημόσιο ή στους Δασικούς Χάρτες ως δασικά, οι προωθούμενες ρυθμίσεις εισάγουν διαδικασία εξωδικαστικής διόρθωσης των εγγραφών.
Σκοπός της προτεινόμενης ρύθμισης είναι η επίλυση του ζητήματος αναγνώρισης εμπράγματων δικαιωμάτων ιδιοκτητών ακινήτων που έχουν συμπεριληφθεί στους τελικούς κτηματολογικούς πίνακες με δικαιούχο κυριότητας το Ελληνικό Δημόσιο και για τα οποία έχει υποβληθεί δήλωση για δικαίωμα κυριότητας μετά την ανάρτηση των προσωρινών κτηματολογικών στοιχείων. Με την προτεινόμενη ρύθμιση, η ίδια δήλωση θα επέχει θέση αίτησης διόρθωσης προδήλου σφάλματος που θα εξετάζεται από το Κτηματολογικό Γραφείο, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις.
Για τα ακίνητα που έχουν καταχωρηθεί στο δασικό χάρτη με δικαιούχο κυριότητας το Δημόσιο, οι προωθούμενες διατάξεις προβλέπουν ότι ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να προσκομίσει στο Κτηματολογικό Γραφείο (σε όσες περιπτώσεις δεν έχει προσκομιστεί στο Γραφείο Κτηματογράφησης) την απόφαση με την οποία έγινε δεκτή προσβληθείσα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη από την Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων, έως την έκδοση της απόφασης του προϊσταμένου για την αποδοχή ή την απόρριψη του αιτήματος διόρθωσης.
Σήμερα, πολλοί ιδιοκτήτες αναγκάζονταν να καταφύγουν στα δικαστήρια για να διεκδικήσουν την ιδιοκτησία τους. Η νέα νομοθεσία προνοεί για την απλοποίηση αυτής της διαδικασίας, δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να διορθώσουν τα σφάλματα με την προσκόμιση των απαραίτητων τίτλων ιδιοκτησίας και τις προβλεπόμενες βεβαιώσεις από τις αρμόδιες αρχές.
Ειδική διαδικασία για την κτηματογράφηση σε Λευκάδα, Λέσβο και Χίο
Ειδική ρύθμιση προβλέπεται για τις περιοχές της Λευκάδας, της Λέσβου και της Χίου των οποίων η κτηματογράφηση, η οποία περιλαμβανόταν στα πρώτα πιλοτικά προγράμματα, βρίσκεται σε εκκρεμότητα πλέον της μιας 25ετίας. Εξαιτίας μεγάλου αριθμού ανακριβών δηλώσεων, οι εκτάσεις που δηλώθηκαν κάλυπταν… άλλο ένα νησί. Και παρότι ξεκίνησαν προ πενταετίας νέα προγράμματα επαναπροσδιορισμού ακινήτων οι διαδικασίες δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Έτσι, σε αυτές τις περιοχές, η νέα νομοθεσία επιδιώκει την επιτάχυνση και ολοκλήρωση της διαδικασίας κτηματογράφησης, διορθώνοντας τις αποκλίσεις στις γεωμετρικές θέσεις των γεωτεμαχίων και τις καταχωρήσεις των ακινήτων. Παράλληλα, εισάγεται η δυνατότητα δημόσιας ψηφιακής ανάρτησης των προσωρινών κτηματολογικών πινάκων και διαγραμμάτων, που θα ενσωματώνουν τα αποτελέσματα των αυτοψιών στα ακίνητα που προηγήθηκαν, καθώς και του θεσμού του Πιστοποιημένου Μηχανικού για την εξέταση των αντιρρήσεων κατά των αναρτήσεων.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, οι νέες ρυθμίσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου, στην επιτάχυνση των διαδικασιών διόρθωσης και στην αποκατάσταση των αδικιών που είχαν δημιουργηθεί λόγω των λανθασμένων καταχωρήσεων στα Κτηματολόγια και στους Δασικούς Χάρτες. Επιπλέον, στοχεύουν στην ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, το οποίο παραμένει ημιτελές στα τρία νησιά.
