Με αμείωτο ενδιαφέρον για τις ανακοινώσεις στα Τμήματα και τα Εργαστήρια και με έντονη αλληλεπίδραση μεταξύ των Συνέδρων, συνεχίστηκε για τέταρτη ημέρα το ΙΓ΄ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο, ενώ ιδιαίτερα μεγάλη επισκεψιμότητα εξακολουθεί να σημειώνεται στις παράλληλες μεταδόσεις των συνεδριών μέσω της ιστοσελίδας του Συνεδρίου (https://www.13-iccs.gr/ ).
Λατρευτικές, ταφικές και καθημερινές τελετουργικές δράσεις αλλά και η τεχνολογία της κεραμικής κατά την Εποχή του Χαλκού, ποικίλα διεπιστημονικά θέματα που αφορούν στην περιβαλλοντική αρχαιολογία, τη βιοαρχαιολογία, τη μεταλλουργία και τη λιθοτεχνία στην αρχαιότητα, τις κοινωνικές σχέσεις, τις επιδημίες, τις ασθένειες και τον θάνατο, την άμυνα και την πολιτική στη Βενετική Κρήτη, η αρχιτεκτονική, οι μειονότητες, ζητήματα εθνογραφικά και γλωσσολογικά αλλά και η ιατρική στα Νεότερα Χρόνια, έδωσαν τροφή για απαντήσεις αλλά και περαιτέρω έρευνα κατά τις σημερινές συνεδρίες.
Μετά το τέλος των πρωινών συνεδριών, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση των αναρτημένων ανακοινώσεων (posters).
Ανάμεσα στις πιο καλές στιγμές του Συνεδρίου ήταν η χθεσινοβραδινή διάλεξη στην Ολομέλεια, του Νεοελληνιστή Αλέξη Πολίτη, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τη διάλεξη παρακολούθησαν ανάμεσα στους συνέδρους ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου κ. Αντώνης Ζερβός και ο Δήμαρχος Ηρακλείου κ. Βασίλης Λαμπρινός.
Η ομιλία του Αλέξη Πολίτη είχε ως θέμα «Κρήτη και εθνικοί αγώνες 1821-1869. Το καθρέφτισμά τους στη λογοτεχνία: Ποίηση, ρίμες, αναγνώστες». Όπως ανέφερε ο ομιλητής, «επέλεξα αυτό το θέμα επειδή σε μια πρώτη εποπτική θεώρηση διείδα μια σημαντική απόκλιση της Κρήτης –ορθότερα, των Κρητικών– στις λογοτεχνικές τους συμπεριφορές απ’ ό,τι παρατηρώ στους υπόλοιπους Έλληνες, είτε του ελεύθερου ελληνικού κράτους είτε όσων κατοικούσαν στις χώρες που έλεγχε η οθωμανική κυβέρνηση ή εκείνων που ζούσαν στις ευρωπαϊκές παροικίες».
Ο κ. Πολίτης σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «η μεγάλη κρητική εξέγερση του 1866, το ηρωικό Αρκάδι, όλοι οι αγώνες της τριετίας, αποτέλεσαν ισχυρή και επίμονη πηγή έμπνευσης για την ελληνική λογοτεχνία. Αν όμως αναζητήσουμε πόσοι από τους συγγραφείς ήταν απόδημοι Κρητικοί σε ελεύθερους τόπους γιατί βέβαια όσοι ζούσαν στην ‒Κρήτη δεν θα ήταν φρόνιμο να εκτεθούν–, θα διαπιστώσουμε πως και αυτοί δεν έγραψαν ποιήματα στη λόγια παράδοση παρά τύπωσαν ρίμες. Ετούτη όμως η δεύτερη διαπίστωση μπορεί νομίζω να αποτελέσει μια καλή βάση για να προσεγγίσουμε και την πρώτη».
Γιατί, λοιπόν, οι Κρητικοί δεν συμμετέχουν παρά ελάχιστα στην ελλαδική αρχαιότροπη ποιητική παραγωγή στα χρόνια εκείνα; Σύμφωνα με τον κ. Πολίτη, η απάντηση (μετά από πολλή τεκμηρίωση), είναι ότι «οι Έλληνες Κρητικοί δεν έχουν ακόμα την αστική και τη συνακόλουθη εκπαιδευτική συγκρότηση για να συμμετάσχουν στα δίκτυα παραγωγής και ανάγνωσης που εγκαθίστανται με επίκεντρο το Ελληνικό Κράτος. Ωστόσο, στα χρόνια αυτά, τα προηγούμενα και τα κατοπινά, τρέχει αδιάλειπτα η κρητική ποιητική παράδοση της ρίμας, που κάποτε φτάνει στο τυπωμένο χαρτί».
