Εκεί που υπουργείο Υγείας και 7η ΥΠΕ Κρήτης δεν ανοίγουν δημόσια Κ.Υ. το κάνουν επιτυχημένα οι ιδιώτες λειτουργώντας σύγχρονα Ιατρικά Κέντρα.
Η υποβάθμιση της δημόσιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Κρήτη δεν είναι απλώς μια στατιστική, αλλά μια σκληρή πραγματικότητα που επηρεάζει την καθημερινότητα χιλιάδων ανθρώπων.
«Στα Κέντρα Υγείας δεν υπάρχουν γιατροί, δεν υπάρχει εξοπλισμός» είπε στην «Π» η Γ.Γ. της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών ν.Ηρακλείου Ράνια Μπέτση, αναφέροντας ότι «δεν μπορούν να κάνουν ούτε μια απλή γενική αίματος και οι εξετάσεις καταλήγουν στα εργαστήρια του ΠΑΓΝΗ και του Βενιζελείου».
Η Ράνια Μπέτση
Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσε:
-Υπάρχουν 500 κενές θέσεις υγειονομικών στα Κ.Υ. του νησιού και οι ελλείψεις αφορούν βασικές ειδικότητες, όπως είναι για παράδειγμα οι παιδίατροι, οδοντίατροι, γυναικολόγοι, παιδοψυχίατροι κ.ά. Παιδοψυχίατρος στην Π.Φ.Υ., υπάρχει μόνο ένας σε όλη την Κρήτη και βρίσκεται στο Ρέθυμνο.
–Τα ιατρικά μηχανήματα των Κ.Υ. 7ης ΥΠΕ Κρήτης, μειώθηκαν κατά 6,7% το 2023 (σε σχέση με το 2022) και δείγματα για εξετάσεις στέλνονται από τα Κ.Υ. στα νοσοκομεία του Ηρακλείου.
– Η περαιτέρω αποδυνάμωση της Π.Φ.Υ. οφείλεται στις μετακινήσεις γενικών και αγροτικών γιατρών, για να καλύψουν κενά στα νοσοκομεία.
–Οι ασθενείς που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν στα Κ.Υ., ακόμη και για τις πιο απλές εξετάσεις, πηγαίνουν στα νοσοκομεία.
–Στο ΠΑΓΝΗ, για παράδειγμα, καταγράφηκαν 8.388 περισσότεροι ασθενείς στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία το 2024 σε σχέση με το 2023, με συνολικά 152.162 εξετασθέντες πέρυσι.
–Η αδυναμία της Π.Φ.Υ. να ανταποκριθεί στον ρόλο της και η συγκέντρωση του κόσμου στα νοσοκομεία, οδηγεί σε πολύ μεγαλύτερο φόρτο εργασίας.
Έτσι, στα Τακτικά Ιατρεία, οι αναμονές είναι πολύμηνες και στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών των νοσοκομείων, οι αναμονές είναι πολύωρες.
–Την ίδια ώρα οι ιδιωτικές δαπάνες εκτοξεύονται. Πάνω από το 39% των συνολικών δαπανών για την υγεία προέρχονται από την ιδιωτική χρηματοδότηση στην Ελλάδα.
Αυτά που ζουν οι υγειονομικοί
Όπως λένε οι υγειονομικοί που υπηρετούν με πολλές δυσκολίες, τα Κέντρα Υγείας που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της Π.Φ.Υ., υπολειτουργούν κάτω από το βάρος χρόνιων προβλημάτων, θέτοντας σε κίνδυνο την υγειονομική κάλυψη των κατοίκων και των επισκεπτών του νησιού.
Ένα από τα πλέον εμφανή προβλήματα είναι η έλλειψη επαρκούς ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Πολλά Κέντρα Υγείας, ιδιαίτερα στην ενδοχώρα και τις απομακρυσμένες περιοχές, λειτουργούν με λιγοστό προσωπικό, αναγκάζοντας τους εναπομείναντες να υπερβάλουν εαυτόν και δημιουργώντας μεγάλες αναμονές για τους ασθενείς.
Η δυσκολία προσέλκυσης και διατήρησης προσωπικού οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως οι χαμηλοί μισθοί, οι δύσκολες συνθήκες εργασίας και η απουσία επαρκών κινήτρων για την κάλυψη των αναγκών στην περιφέρεια. Επιπλέον, η υποστελέχωση δεν περιορίζεται μόνο στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Παρατηρείται σημαντική έλλειψη διοικητικού προσωπικού, τεχνολόγων, φυσικοθεραπευτών και άλλων επαγγελματιών υγείας, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τη λειτουργία των Κέντρων Υγείας.
Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι η παλαιότητα και η ανεπάρκεια του ιατρικού εξοπλισμού. Πολλά Κέντρα Υγείας δεν διαθέτουν βασικές ιατρικές συσκευές, αναγκάζοντας τους ασθενείς να μετακινηθούν σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα για εξειδικευμένες εξετάσεις και θεραπείες.
Αυτό δημιουργεί ταλαιπωρία και επιπλέον οικονομική επιβάρυνση για τους πολίτες, ενώ παράλληλα αυξάνει την πίεση στα νοσοκομεία. Η έλλειψη επαρκών οικονομικών πόρων αποτελεί τη ρίζα πολλών από τα παραπάνω προβλήματα.
Η υποχρηματοδότηση της Π.Φ.Υ. έχει οδηγήσει σε περιορισμό των προσλήψεων, καθυστέρηση στην ανανέωση του εξοπλισμού και δυσκολία στην κάλυψη των λειτουργικών εξόδων των Κέντρων Υγείας.
Η υποβάθμιση της Π.Φ.Υ. στην Κρήτη έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες. Πρώτα απ’ όλα, επιβαρύνει τα νοσοκομεία, καθώς οι πολίτες που δεν λαμβάνουν επαρκή φροντίδα στην Π.Φ.Υ. αναγκάζονται να καταφύγουν στα τμήματα επειγόντων περιστατικών για προβλήματα που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Αυτό οδηγεί σε συμφόρηση των νοσοκομείων και μειώνει την ποιότητα της φροντίδας για τα πραγματικά επείγοντα περιστατικά.
Δεύτερον, η υποβάθμιση της Π.Φ.Υ. επηρεάζει αρνητικά την υγεία των πολιτών, καθώς η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας καθίσταται δυσκολότερη. Η έλλειψη τακτικών προληπτικών ελέγχων και η δυσκολία πρόσβασης σε οικογενειακούς γιατρούς οδηγούν σε επιδείνωση χρόνιων παθήσεων και αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία.
Πληρώνουμε αδρά για ιδιωτικές δαπάνες υγείας
Την ίδια ώρα, οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας εκτοξεύονται. Πάνω από το 39% των συνολικών δαπανών για την υγεία προέρχονται από την ιδιωτική χρηματοδότηση (38,6% από τα νοικοκυριά-ιδιωτική ασφάλιση και 0,5% λοιπές μη κρατικές δαπάνες). Το ποσοστό αυτό κατατάσσει την Ελλάδα στις χώρες με τις υψηλότερη συμμετοχή των ιδιωτών – πολιτών στις δαπάνες υγείας σε όλη την Ε.Ε.
Σύμφωνα την έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ για τις Δαπάνες Υγείας του 2023, οι ελληνικές οικογένειες ξόδεψαν για ιατροφαρμακευτικές ανάγκες το 2023 πάνω από 7,3 δισ.
Στην Κρήτη εκεί που το δημόσιο αποτυγχάνει, οι ιδιώτες θριαμβεύουν
Στην περίπτωση της Κρήτης, ο ιδιωτικός τομέας κάνει πολύ καλά την δουλειά του εγκαινιάζοντας σύγχρονα ιατρικά κέντρα, για παράδειγμα στις Μοίρες και την Ιεράπετρα, σε αντίθεση με τον δημόσιο που αποτυγχάνει να στηρίξει την δημόσια Υγεία.
Όπως έγραψε χθες η «Π», οι κάτοικοι των Μοιρών και της Ιεράπετρας, ακόμη περιμένουν από την 7η ΥΠΕ Κρήτης και το υπουργείο Υγείας την ανέγερση και λειτουργία του Πρότυπου Κέντρου Υγείας Μοιρών και του Πολυδύναμου Ιατρείου Μακρύ Γιαλού, εκεί όπου οι ιδιώτες θριαμβεύουν.
PATRIS.GR