Το τελευταίο διάστημα, βρέθηκα – προσωπικά και θεσμικά – στο στόχαστρο επιθέσεων και ύβρεων που ξεπέρασαν κατά πολύ τα όρια της θεμιτής δημόσιας διαφωνίας. Αφορμή, η κατασκευή του υπόγειου αντλιοστασίου λυμάτων στον Σταυρό Ακρωτηρίου, ενός έργου που δεν εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα και δεν «βολεύει» κανέναν – εκτός από το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Η περιοχή του Σταυρού – όπως και άλλες περιοχές του Ακρωτηρίου – δεν διαθέτει οργανωμένο δίκτυο αποχέτευσης. Τα λύματα, σε μεγάλο βαθμό, καταλήγουν στο υπέδαφος ή, ακόμη χειρότερα, στη θάλασσα. Δεν υπάρχει πιο απλή διατύπωση της ανάγκης για παρέμβαση: χωρίς υποδομές αποχέτευσης, μολύνεται το περιβάλλον και απειλείται η υγεία όλων μας.
Εν προκειμένω, η κατασκευή του αντλιοστασίου Α44 αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συνολικού και θεσμοθετημένου σχεδιασμού για την αποχέτευση της περιοχής του Ακρωτηρίου. Μετά την πλήρη αδειοδότησή του, το έργο –που προσεγγίζει σε κόστος τα 20 εκατομμύρια ευρώ– υλοποιείται βάσει ολοκληρωμένης τεχνικής και περιβαλλοντικής τεκμηρίωσης και με όλες τις απαιτούμενες εγκρίσεις από τις αρμόδιες αρχές. Η νομιμότητα του έργου έχει επιβεβαιωθεί ρητά από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο απέρριψε σχετική προσφυγή, ενώ παράλληλα απορρίφθηκαν και τα ασφαλιστικά μέτρα που κατατέθηκαν από όσους διαφωνούν. Δεν πρόκειται για «πείραμα» ούτε για «αυθαιρεσία», αλλά για πλήρως αδειοδοτημένη, νόμιμη και αναγκαία υποδομή, η οποία υλοποιείται στο πλαίσιο των θεσμικών υποχρεώσεων της πολιτείας.
Η ομόφωνη στήριξη του έργου από τη διοικούσα επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας – Τμήμα Δυτικής Κρήτης αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική και θεσμικά ισχυρή παρέμβαση. Αναδεικνύει τον ρόλο της επιστημονικής κοινότητας ως εγγυητή της τεχνικής επάρκειας και της περιβαλλοντικής ευθύνης, σε μια περίοδο που ο δημόσιος διάλογος δοκιμάζεται από παραπληροφόρηση και εύκολες γενικεύσεις. Η ομόφωνη απόφαση των εκπροσώπων των μηχανικών της Δυτικής Κρήτης να στηρίξουν τη Δ.Ε.Υ.Α.Χ. επιβεβαιώνει ότι η υλοποίηση των έργων αυτών δεν υπακούει σε σκοπιμότητες, αλλά εδράζεται στη γνώση, στη θεσμική λογοδοσία και στη διαρκή προσήλωση στη νομιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος.
Τις τελευταίες μέρες, είδαμε όλοι εικόνες από το εργοτάξιο να παρουσιάζονται ως «ρύπανση», είδαμε φυσικά υλικά – αποσαθρωμένο ψαμμίτη και αργιλώδη ύδατα – να βαφτίζονται «τοξικά». Είδαμε ανθρώπους να υβρίζουν και να απειλούν, όχι γιατί γνωρίζουν, αλλά γιατί παραπλανήθηκαν. Δεν κρυβόμαι: η ΔΕΥΑΧ – με απόλυτο σεβασμό – ζήτησε συγγνώμη για την αισθητικά απαράδεκτη εικόνα του εργοταξίου. Όμως, η αλήθεια είναι αδιαπραγμάτευτη: καμία ρύπανση, κανένα λύμα, καμία απόρριψη επικίνδυνου υλικού στη θάλασσα.
Η άντληση υφάλμυρων υδάτων και φυσικών υλικών δεν παραβιάζει κανέναν κανόνα και κυρίως δεν προκαλεί καμία επιβάρυνση στο περιβάλλον. Γίνεται βάσει του ΦΕΚ 2878Β/2014 και αποτελεί διεθνώς αποδεκτή τεχνική πρακτική σε υπόγειες κατασκευές κοντά σε υδροφόρους ορίζοντες. Όσο για τη θέση του έργου, επιλέχθηκε μετά από γεωτεχνική και υδραυλική αξιολόγηση. Οι εναλλακτικές τοποθεσίες που επίμονα αναζητήθηκαν ή προτάθηκαν, κρίθηκαν -δυστυχώς- τεχνικά ακατάλληλες.
Αντιλαμβάνομαι την καχυποψία, ειδικά όταν δεν έχει προηγηθεί επαρκής ενημέρωση. Όμως ο δημόσιος διάλογος δεν μπορεί να στηρίζεται σε συνθήματα, παραπληροφόρηση και προσωπικές επιθέσεις. Το έργο δεν είναι «περιβαλλοντική βόμβα». Είναι το ακριβώς αντίθετο: η πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στη ρύπανση.
Σήμερα, παρόμοια αντλιοστάσια λειτουργούν αθόρυβα και απρόσκοπτα στην καρδιά της πόλης μας – δίπλα ακριβώς από τα Ενετικά Νεώρια, το Κουμ Καπί και τη Νέα Χώρα έως τη Χρυσή Ακτή, τον Πλατανιά και την Αγία Μαρίνα. Κανένα δεν έχει προκαλέσει οσμές, θόρυβο ή αλλοίωση του τοπίου. Τα ίδια ακριβώς τεχνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα εφαρμόζονται και στον Σταυρό.
Επέλεξα να μη βάλω την απόσυρση του έργου στην ατζέντα των «εύκολων λύσεων». Δεν θα γίνω δήμαρχος της υπεκφυγής. Δεν θα θυσιάσω ένα απαραίτητο έργο στο βωμό της «συναίνεσης με κάθε τίμημα». Προτιμώ μια κοινωνία ενημερωμένη και ώριμη που διαφωνεί με επιχειρήματα, παρά μια κοινωνία που καθησυχάζεται με ευχολόγια.
Αν με ενδιέφερε το πολιτικό κόστος και αν λειτουργούσα με το βλέμμα στραμμένο στη δημοφιλία, θα ήμουν ο πρώτος που θα «πάγωνε» το έργο. Δεν θα ανεχόμουν τις προσβολές, τα ψεύδη, τους υπαινιγμούς περί «σκοτεινών σχεδίων» και «αδιαφάνειας». Θα έκανα πίσω, θα απέφευγα τον θόρυβο, θα επέλεγα τον δρόμο της σιωπής.
Όμως, όταν ο ρόλος του Δημάρχου συναντά το χρέος απέναντι στο περιβάλλον και στο μέλλον του τόπου, τότε δεν μετράμε το κόστος – αναλαμβάνουμε την ευθύνη.
Η Δημοτική Αρχή δεν είναι αλάνθαστη – αλλά είναι παρούσα, είναι ανοιχτή, είναι υπεύθυνη. Προχωράμε με τεχνική επάρκεια, με διαφάνεια, με εξαντλητική τήρηση της νομιμότητας. Και ναι, θα συνεχίσουμε να ακούμε, να εξηγούμε, να βελτιώνουμε.
Γιατί η περιοχή του Σταυρού αξίζει κάτι παραπάνω από το να παραμένει χωρίς υποδομές. Αξίζει κάτι παραπάνω από μια αποχέτευση που δημιουργήθηκε το 1960. Αξίζει υποδομές του 21ου αιώνα. Αξίζει μια δημοτική αρχή που δεν διστάζει να «χάσει» στα λόγια, για να κερδίσει στην πράξη.
Παναγιώτης Σημανδηράκης
Πρόεδρος ΔΕΥΑΧ
Δήμαρχος Χανίων
