Νίκος Αντωνακάκης: Αll politics is local politics : τα έργα που πρέπει να αντιμετωπίζονται συνολικά και το «κατεπείγον» που δεν συμβαίνει πάντα ξαφνικά.
Η Αγία Πελαγία κάθε χρόνο αποτελεί αγαπημένο τουριστικό προορισμό για χιλιάδες επισκέπτες.
Πάρα πολλοί Ηρακλειώτες κάθε καλοκαίρι κάνουν τα μπάνια τους στη γνωστή παραλία της περιοχής.
Πλήθος επισκεπτών από όλο τον κόσμο κατακλύζει κάθε τουριστική σεζόν αυτό τον προικισμένο τόπο.
Δεν είναι τυχαία η ρύση ότι, αν ο Παράδεισος είχε όνομα και διεύθυνση, θα τον έλεγαν «Αγία Πελαγία».
Δυστυχώς, όμως, αυτός ο ευλογημένος τόπος, που τόσο πλούσια τον προίκισε η φύση, τα τελευταία χρόνια χτυπιέται ανελέητα από καταστροφικά φυσικά φαινόμενα.
Σαν από παλιά κατάρα για την τόση ομορφιά του, σαν κάποιο μαγικό χέρι να θέλει με βία να της αποσπάσει όσα τόσο γενναιόδωρα της είχαν χαριστεί εκ φύσεως.
Μόνο που το χέρι αυτό, δεν είναι μαγικό.
Είναι η ανθρώπινη παρέμβαση των τελευταίων δεκαετιών και η αλόγιστη κατασπατάληση των φυσικών πόρων που οδήγησαν σε επίσπευση των βίαιων συνεπειών του ξεσπάσματος της φύσης.
Πλημμύρες και διάβρωση της ακτής είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος της Αγίας Πελαγίας, που αργά ή γρήγορα αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα συντονισμένα και αποτελεσματικά μέτρα, θα οδηγήσουν σε οδυνηρές συνέπειες για τη ζωή των ανθρώπων αλλά και την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Όπως πρόσφατα έχει πει και ο Πρωθυπουργός, όλη η πολιτική είναι τοπική πολιτική (all politics is local politics) και για αυτό αντιμετωπίζουμε τα τοπικά έργα συνολικά.
Διότι πολλές φορές, στη χώρα μας έχουμε φτιάξει υποδομές οι οποίες τελικά μένουν ημιτελείς: φράγματα τα οποία ολοκληρώνονται, είναι πανάκριβα και τελικά διαπιστώνουμε μετά ότι κανείς δεν έχει προβλέψει για τα δίκτυα της άρδευσης (όπως για παράδειγμα το φράγμα της Πλακιώτισσας στο Νομό μας).
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τονίζει με κάθε ευκαιρία ότι, δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να φτάσουμε στο σημείο να αντιμετωπίζουμε τέτοιες εκκρεμότητες.
Είμαστε ακριβώς στην ίδια σελίδα με τον Πρωθυπουργό και γι αυτό προβληματιζόμαστε έντονα για το σχεδιασμό και εξέλιξη των παρεμβάσεων στην Αγία Πελαγία.
Πιο συγκεκριμένα :
Η διάβρωση των ακτών της Αγίας Πελαγίας είναι μία υπόθεση 20 ετών, ήδη, και θα μας απασχολεί για τα επόμενα 20 χρόνια τουλάχιστον, ακόμη κι αν αρχίσουμε σήμερα τις παρεμβάσεις προστασίας και αποκατάστασης.
Το πρόβλημα είναι διττό.
Η μελετητική ωριμότητα του έργου είναι το ένα και, βεβαίως, η εξασφάλιση της απαιτούμενης χρηματοδότησης είναι το άλλο.
Ως προς τη μελέτη :
Η Δημοτική Αρχή Μαλεβιζίου διαθέτει μία μελέτη που σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει δώσει, προβλέπει :
τη δημιουργία υφάλου μόλου,
την κατασκευή τεχνητού κυματοθραύστη σε μήκος 70 μέτρων στο βόρειο – ανατολικό τμήμα του κόλπου της Αγίας Πελαγίας,
την τεχνητή αναπλήρωση της ακτής σε μήκος 350 μέτρων με 41.000 κυβικά μέτρα άμμο.
Η συγκεκριμένη μελέτη που έχει στα χέρια της η Δημοτική Αρχή προβλέπει τη δημιουργία παραλίας πλάτους έως και 40 μέτρων μέσα σε ένα χρονικό ορίζοντα δεκαετίας.
Ώστε να ξαναγίνει η παραλία της Αγίας Πελαγίας, όπως ήταν πριν από κάποια χρόνια.
Ωστόσο, η Δημοτική Αρχή Μαλεβιζίου σε πρόσφατη εκδήλωση ανέφερε κάτι που μας προβληματίζει.
Ότι, το άμεσα προγραμματιζόμενο έργο θα αφορά στην προσάμμωση της παραλίας κατά μόνο 20 μέτρα (και όχι 40, όπως προέβλεπε η αρχική μελέτη).
Επίσης όπως τονίστηκε στην ίδια εκδήλωση, για το κρίσιμο ζητούμενο που είναι να κατασκευαστεί ο μόλος βόρεια της Αγίας Πελαγίας, δεν έχει βρεθεί το αναγκαίο κονδύλι.
Άρα, για το ένα τμήμα της απαιτούμενης παρέμβασης, και μάλιστα το πιο σημαντικό, δεν έχει βρεθεί ακόμη χρηματοδότηση.
Αυτό είναι ένα δεύτερο σημείο που μας προβληματίζει.
Επίσης, οι μελετητές που εκπόνησαν την αρχική μελέτη, έθεσαν πρόσφατα κάποιους κρίσιμους αστερίσκους :
Πρώτον, το έργο επιβάλλεται να συντηρείται και μετά την αρχική παρέμβαση.
Αυτό γιατί, οι επιβαρυντικοί παράγοντες της διάβρωσης δεν εξαλείφονται αυτόματα.
Θα υπάρχει αυτό που οι επιστήμονες καλούν «αυτοσυντήρηση της διάβρωσης».
Λόγω μπαζωμένων ρεμάτων και σημειακών «δινών» που δημιουργούνται από την κατασκευή των τοιχίων κατά μήκος της παραλίας, η άμμος θα απομακρύνεται αναπόφευκτα και μετά την κατασκευή των έργων προστασίας.
Άρα θα πρέπει για κάποια χρόνια, μετά την ολοκλήρωση του βασικού έργου, να γίνεται παρακολούθηση των απωλειών με ταυτόχρονη συμπλήρωση των ποσοτήτων άμμου.
Αν για παράδειγμα σε ένα έτος χανόταν 1 μέτρο παραλίας, μετά την ολοκλήρωση της εργολαβίας, σε ένα έτος, θα χάνονται 30 εκ. παραλίας
Οπότε, λογικά, για να διασωθεί η ακτή, μετά την ολοκλήρωση της εργολαβίας θα πρέπει να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση και συντήρηση.
Μέχρι να αποκατασταθεί πλήρως η ισορροπία.
Αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να είναι σε 5, 10 χρόνια.
Όμως τα απτά εμφανή αποτελέσματα του έργου θα πρέπει να φαίνονται από τον πρώτο χρόνο, αναλογικά βεβαίως, του τελικώς προσδοκώμενου αποτελέσματος.
Δηλαδή τον πρώτο χρόνο περιμένουμε να δούμε μία αύξηση της παραλίας κατά κάποια μέτρα.
Δεν ξέρουμε ακόμη τον προσδοκώμενο ρυθμό αύξησης της παραλίας ανά έτος.
Επίσης, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν έχει προβλεφθεί εργολαβία συντήρησης. Ή με τι τρόπο θα γίνεται η παρακολούθηση των απωλειών άμμου κάθε χρόνο.
Αυτά βεβαίως είναι θέματα που περιμένουμε να απαντάει η μελέτη που έχει στα χέρια της η Δημοτική Αρχή.
Δεύτερον, οι μελετητές που εκπόνησαν τη μελέτη αναφέρουν ότι αυτή χρήζει επικαιροποίησης.
Όπως επισημαίνουν, θα υπάρχουν σίγουρα αλλαγές ως προς τις ποσότητες της άμμου που θα απαιτηθούν για την αναπλήρωση.
Οπωσδήποτε, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα πρέπει να γίνει νέα μέτρηση για την απαιτούμενη ποσότητα άμμου.
Η νέα ποσότητα άμμου μπορεί να είναι και διπλάσια της προβλεπόμενης στην αρχική μελέτη.
Επίσης, το κατάλληλο μέγεθος της άμμου που θα τοποθετηθεί για αναπλήρωση είναι κρίσιμο, κατά τους μελετητές.
Η κοκκομετρία της άμμου να είναι αυτή που προβλέπεται στη μελέτη, γιατί σε κάποια έργα βάζουνε μικρότερη διάμετρο και η άμμος δεν κρατιέται στο έργο, φεύγει.
Είναι αυτονόητο ότι με βάση τα παραπάνω πρέπει να αλλάξει η προμέτρηση εργασιών και ο προϋπολογισμός δημοπράτησης του έργου σε σχέση με την αρχική μελέτη.
Όσο για τον τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλιστεί η κατάλληλη κοκκομετρία της άμμου, αναμένουμε να το δούμε στις προβλέψεις των τευχών δημοπράτησης του έργου.
Ένα άλλο σημείο που επίσης μας προβληματίζει είναι ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχει πιθανότητα μετά την παρέμβαση στο συγκεκριμένο σημείο της παραλίας να δημιουργηθεί πρόβλημα σε άλλο σημείο, δεδομένου ότι οι νόμοι της μηχανικής των ρευστών, δημιουργούν δυναμικά συγκοινωνούντα συστήματα.
Αυτή η προβληματική πιθανότητα που θα δημιουργήσει νέα προβλήματα δεν είναι βέβαιο ότι έχει διερευνηθεί από τους αρμόδιους.
Ως προς τη χρηματοδότηση του έργου:
Πρόσφατα ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας δεσμεύτηκε για την έγκριση χρηματοδότησης ύψους 1,7 εκ. για τη δημοπράτηση της κατασκευής του έργου για την αντιδιαβρωτική προστασία της παραλίας της Αγίας Πελαγίας.
Ελπίζουμε ότι για την έγκριση της εν λόγω χρηματοδότησης έχουν ληφθεί υπόψη, οι ανωτέρω αστερίσκοι των μελετητών, αλλά και τα υπόλοιπα στοιχεία που αλλάζουν σε σημαντικό βαθμό, το φυσικό αντικείμενο του παραδοτέου της προς δημοπράτηση σύμβασης, σε σχέση με την αρχική μελέτη που έχει στα χέρια της η Δημοτική Αρχή.
Επίσης, είναι κρίσιμο, η προσήκουσα χρηματοδότηση, να εγκριθεί το συντομότερο. Υπάρχει κίνδυνος, η μεγάλη καθυστέρηση στη χρηματοδότηση να οδηγήσει σε διαδικασίες κατεπείγοντος.
Δηλαδή ευέλικτες εργολαβικές αναθέσεις, χωρίς ανταγωνιστική διαδικασία και χωρίς έκπτωση στην οικονομική προσφορά του αναδόχου.
Οι ανύπαρκτες ή πολύ μικρές εργολαβικές εκπτώσεις είναι εις βάρος των πολιτών.
Επιπλέον, μας προβληματίζει μία ακόμη λεπτομέρεια.
Ενώ η αρχική χρηματοδότηση την οποία είχε προαναγγείλει ο αρμόδιος Υφυπουργός ήταν 1,7 εκ. ευρώ, ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου πρόσφατα έκανε αναφορά για 1,5 εκ. ευρώ.
Μας βάζει σε σκέψεις το γεγονός ότι το μέγεθος των εξαγγελιών άλλαξε σε μερικές μέρες, αλλά κυρίως το γεγονός ότι κατά τις πρόσφατες δηλώσεις του ο Δήμαρχος περιγράφει ένα άλλο έργο (πολύ μικρότερο) από αυτό που προβλέπουν οι αρχικές μελέτες που είχε στα χέρια του και για το οποίο φανταζόμαστε ότι έχει συνεννοηθεί με τον αρμόδιο Υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Τέλος, επειδή την τρέχουσα περίοδο καταρτίζεται το Τοπικό Πολεοδομικό του Δήμου Μαλεβιζίου, που προβλέπει αντιπλημμυρική προστασία του Δήμου Μαλεβιζίου, με αντιπλημμυρικά φράγματα, η σκέψη μας πάει αυτόματα στη σύνδεση της καταστροφής της ακτής της Αγίας Πελαγίας με τις αλλεπάλληλες πλημμύρες.
Η διάβρωση στην Αγία Πελαγία έχει ξεκινήσει εδώ και 20 χρόνια.
Αλλά η ολοκληρωτική καταστροφή που μετέτρεψε ουσιαστικά την παραλία σε μόλο έγινε μετά την καταστροφική πλημμύρα του 2022, γιατί έγινε στροβιλισμός των υδάτων, αλλοιώθηκε το ανάγλυφο του βυθού και μετατοπίστηκαν τα νερά.
Συνεπώς και η διαμόρφωση πλαισίου για τα αντιπλημμυρικά έργα είναι πολύ κρίσιμο θέμα, πρέπει να τρέξει άμεσα και συνδέεται άμεσα με την προστασία της ακτής.
Ελπίζουμε να έχουν ληφθεί υπόψη όλα αυτά που μας προβληματίζουν και απλά να προβληματιζόμαστε άδικα.
Πάντως, για να σωθεί η ακτή της Αγίας Πελαγίας και να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τις ομορφιές της, όλοι οι συναρμόδιοι φορείς πρέπει να δράσουν συντονισμένα και χωρίς τυχόν σκοπιμότητες ή καθυστερήσεις.
Για να τρέξουν οι κατάλληλες λύσεις χωρίς προχειρότητες και ανούσιες κινήσεις εντυπωσιασμού.
Τα σχόλια είναι κλειστά.