Για έβδομη φορά ανακοινώνονται μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστούν η παράνομη οπλοκατοχή-οπλοχρησία, οι εγκληματικές οργανώσεις και οι τουλάχιστον 300 ενεργές βεντέτες στην Κρήτη.
Την έβδομη προσπάθεια μέσα σε μια 40ετία για να περιορισθούν οι τουλάχιστον 300 ενεργές και εν υπνώσει βεντέτες στην Κρήτη, να αντιμετωπιστούν οι περίπου 20 εγκληματικές οργανώσεις στα ορεινά του νησιού, να συρρικνωθεί στοιχειωδώς η παράνομη οπλοκατοχή (τα παράνομα όπλα στο νησί υπολογίζονται σε 200.000 – 500.000) και να σταματήσουν τα θύματα (τουλάχιστον επτά τα τελευταία χρόνια) από τις λεγόμενες «μπαλοθιές» στα κρητικά πανηγύρια, κάνει εκ νέου η Πολιτεία, με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να εξαγγέλλει σειρά μέτρων.
Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, ο κ. Χρυσοχοΐδης εξήγγειλε την απαγόρευση των πυροβολισμών σε κρητικά γλέντια, την αυστηροποίηση των ποινών με φυλακίσεις για οπλοκατοχή και οπλοχρησία, την αποφυγή δίωξης για την παράδοση κρυμμένων όπλων, την περαιτέρω χαρτογράφηση των εγκληματικών οργανώσεων, την ενίσχυση των αστυνομικών δυνάμεων που επιχειρούν στην Κρήτη αλλά και τη δημιουργία Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος στο νησί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι προ μερικών μηνών η κυβέρνηση είχε αυστηροποιήσει το νομοθετικό πλαίσιο για τη χρήση όπλων, με σειρά άλλων ρυθμίσεων, όπως αύξηση του ελαχίστου ορίου ποινής από έξι μήνες σε έναν χρόνο για την οπλοκατοχή ιδίως πυροβόλων όπλων, πυρομαχικών κ.λπ.
Στο ίδιο έργο θεατές από το 1985
Ομως αυτές οι εξαγγελίες του πολιτικού προϊσταμένου της λεωφόρου Κατεχάκη έρχονται σε συνέχεια άλλων παρόμοιων πρωτοβουλιών μετά από προηγούμενα δραματικά συμβάντα στο νησί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ύστερα από βεντέτες είχε δημιουργηθεί από το 1985 από τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου μία άτυπη επιτροπή αφοπλισμού του νησιού με κύριο πρόσωπο τον τότε στενό συνεργάτη του, Σήφη Βαλυράκη. Η επιτροπή αυτή ωστόσο δεν είχε αξιοσημείωτα αποτελέσματα.
Τη δεκαετία του ’90, και μετά από τρεις φονικές βεντέτες, είχε επιχειρηθεί και πάλι η ενίσχυση των αστυνομικών δυνάμεων στην Κρήτη. Τον Φεβρουάριο του 2001 ο κ. Χρυσοχοΐδης, στην πρώτη θητεία του στη λεωφόρο Κατεχάκη, είχε ανακοινώσει (με αφορμή μια… απαγωγή αξιωματικού της ΕΛ.ΑΣ. από τη «μαφία του Μυλοποτάμου») μια σειρά μέτρων παρόμοιων με εκείνα που εξαγγέλθηκαν το πρωί της Παρασκευής. Δηλαδή τη δημιουργία «ειδικής αστυνομικής δύναμης – Υποδιεύθυνση Αστυνομικών Επιχειρήσεων Κρήτης (ΥΠΑΣΕΚ) – που θα λειτουργεί ανεξάρτητα από τις υπάρχουσες αστυνομικές υπηρεσίες και θα αποτελείται από 250 περίπου αστυνομικούς».
Δημοσίευμα του «Β» της 28ης Φεβρουαρίου 2001. Από τότε δεν έχουν αλλάξει και πολλά
Οπως χαρακτηριστικά είχε αναφερθεί την περίοδο εκείνη, «οι οργανωμένες εγκληματικές οργανώσεις αποτελούν “κράτος εν κράτει”, οι κακοποιοί αποθρασύνονται και ουσιαστικά εξασφαλίζουν το ακαταδίωκτο σε ορεινές περιοχές της Κρήτης». Ομως το συγκεκριμένο σχέδιο δέχθηκε τελικά ισχυρό πλήγμα όταν το 2003 μέλη των εν λόγω αστυνομικών δυνάμεων σκότωσαν σε έλεγχο έναν 22χρονο στην περιοχή και ακολούθησαν μαζικές αντιδράσεις.
2004, η επιτροπή προσωπικοτήτων
Το φθινόπωρο του 2004, ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης Γιώργος Βουλγαράκης εξήγγειλε τη σύσταση επιτροπής, στην οποία προήδρευε ο μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης και άλλες προσωπικότητες από την Κρήτη για την ευαισθητοποίηση των πολιτών, ώστε να αντιμετωπιστεί το έθιμο με τις «μπαλοθιές» (ύστερα από τον βαρύ τραυματισμό εντεκάχρονου), ενώ μερικούς μήνες αργότερα είχε αναγγελθεί και η υπογραφή πρωτοκόλλου στα Ανώγεια με τη συμμετοχή παραγόντων της περιοχής για τον περιορισμό της οπλοκατοχής.
Αντίστοιχη κινητοποίηση με εξαγγελίες υπήρχε μετά την αιματηρή επίθεση το Νοέμβριο του 2007 εναντίον αστυνομικών δυνάμεων στα Ζωνιανά με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό αστυνομικού που απεβίωσε οκτώ χρόνια μετά. Και την περίοδο εκείνη υπήρχαν εξαγγελίες για το «κράτος που θα νικήσει τους λίγους κατσαπλιάδες» και για συνεχή, ανεμπόδιστη παρουσία αστυνομικών στο νησί. Η ΕΛ.ΑΣ. σχημάτισε τότε δικογραφία κατά δεκάδων ατόμων, από τους οποίους καταδικάστηκαν 28 και για άλλα αδικήματα, πέρα από τη φονική ενέδρα που κινητοποίησε εκείνη την περίοδο τις Αρχές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η επονομαζόμενη «μαφία του Μυλοποτάμου», που σχετιζόταν και με την επίθεση κατά αστυνομικών στα Ζωνιανά και είχε εκατοντάδες ανεξέλεγκτες χασισοφυτείες στην περιοχή, είχε προχωρήσει ακόμη σε εννέα ληστείες τραπεζών και αφαίρεση ΑΤΜ με τη χρήση… σκαπτικών και γεωργικών μηχανημάτων, πολλά από τα οποία υπήρχαν πέριξ της περιοχής των Ζωνιανών.
Ομως δύο χρόνια αργότερα, και μετά τις εξαγγελίες αυτές, αστυνομικοί που κατεδίωκαν αγροτικό φορτηγό το οποίο είχε κτυπήσει περιπολικό, αντιμετώπισαν 40 ένοπλους κατοίκους της περιοχής του Μυλοποτάμου που τους ανάγκασαν να φύγουν από την περιοχή. Τότε η Ενωση Ειδικών Φρουρών Κρήτης είχε προχωρήσει σε ανακοίνωση όπου μιλούσε «για κτηνοτρόφους που πυροβολούν αστυνομικούς και μετά επευφημούν τους πολιτικούς της τοπικής κοινωνίας».
Τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. είναι εντυπωσιακά: σε τουλάχιστον 10 ορεινές περιοχές στην Κρήτη, όπως της Μεσσαράς, του Μυλοποτάμου (Ανώγεια, Λιβάδια, Ζωνιανά κ.λπ.), της περιοχής των Σφακίων και Ασκύφου, των Βοριζίων όπως και του Αποκόρωνα υπάρχει ανεξέλεγκτη εγκληματική δραστηριότητα με φονικές ενέδρες και «βεντέτες», με χασισοκαλλιέργειες, με ζωοκλοπές, εκβιάσεις και ληστείες στις πεδινές αστικές περιοχές.
Σε καθένα από αυτά τα χωριά υπολογίζεται από την ΕΛ.ΑΣ. ότι υπάρχουν 15-20 άτομα που έχουν βαρύ οπλισμό, προχωρούν σε ένοπλες επιθέσεις, εκφοβίζουν και εκβιάζουν άλλους πολίτες (με ενέργειες που πολλές φορές δεν καταγγέλλονται στην ΕΛ.ΑΣ.), ενώ συμμετέχουν σε τοπικές βεντέτες. Επιπλέον, οι αστυνομικές δυνάμεις θεωρούνται για δεκαετίες ανεπιθύμητες και γίνονται στόχος επιθέσεων.
Η επίθεση κατά αστυνομικών στα Βορίζια το 2002
Είναι ενδεικτικό ότι το 2001 υπήρξε επίθεση πάλι στα Βορίζια κατά αστυνομικών (με απολογισμό δύο τραυματίες ενστόλους) που είχαν μεταβεί στην περιοχή ύστερα από πυροβολισμούς κατοίκων οι οποίοι ανήκουν σε οικογένεια που σχετίζεται με το πρόσφατο μακελειό στην περιοχή.
Σημειώνεται ότι την τελευταία 20ετία έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 20-30 τέτοιου είδους, γνωστές και άγνωστες, επιθέσεις κατά αστυνομικών στην Κρήτη, ενώ έχει υπάρξει το 1997 και βομβιστική επίθεση σε αυτοκίνητο δραστήριου αξιωματικού της ΕΛ.ΑΣ. στο Ηράκλειο με αποτέλεσμα τον ακρωτηριασμό της συζύγου του.
Οι βεντέτες και οι «σασμοί»
Ακόμη, στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. αναφέρουν ότι όταν επιχειρούν περιπολικά να κινηθούν σε ορεινές περιοχές του νησιού, λειτουργεί σύστημα ειδοποίησης των ποινικών όταν διέρχονται από τα πρώτα χωριά στην άνοδό τους στον Ψηλορείτη ή στα Λευκά Ορη.
Οσον αφορά τις «αφανείς» βεντέτες, υπολογίζεται ότι στην Κρήτη υπάρχουν περίπου 30-40 πολίτες καλής προαίρεσης που λειτουργούν ως «μεσίτες» και προχωρούν στους σχετικούς συμβιβασμούς («σασμούς») μεταξύ οικογενειών με εχθρικές σχέσεις. Με το δεδομένο ότι ο καθένας από αυτούς υπολογίζεται ότι έχει συμμετάσχει σε τουλάχιστον 5-10 διαδικασίες συμφιλίωσης οικογενειών (κυρίως στο Ηράκλειο και στο Ρέθυμνο), γίνεται αντιληπτός ο δυσθεώρητος αριθμός αυτών των επικίνδυνων οικογενειακών συγκρούσεων.
Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ακολουθήθηκε ο δρόμος της βίας. Προ μερικών ετών η Ασφάλεια Χανίων προχώρησε σε σχηματισμό δικογραφίας σε βάρος επτά ατόμων που ζούσαν σε ορεινές περιοχές των Χανίων και οι οποίοι είχαν προχωρήσει από το 2002 σε οκτώ ενέδρες θανάτου καταμεσής του δρόμου (τους επονομαζόμενους «μποσκάδες»). Και οι οποίοι φέρεται να αναλάμβαναν (σε πλήρη αντίθεση από τον ρόλο των «μεσιτών») τις φονικές επιθέσεις (και έναντι αμοιβής) στο πλαίσιο διαφόρων «βεντετών»!
Με τον Νέστορα Κουράκη, ομότιμο καθηγητή Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, να σημειώνει ότι «πρόσφατα αιματηρά γεγονότα στην ορεινή Δυτική Κρήτη δείχνουν ότι εκεί ακόμη και οι νεότερες γενιές δεν διστάζουν να διεκδικήσουν το όποιο “δίκιο” τους με αυτοδικία, πυροβολώντας αδιακρίτως εναντίον οποιωνδήποτε θεωρούν ως “εχθρούς” της οικογένειάς τους και ανατινάζοντας σπίτια, χωρίς να τηρούν την αρχή της ταυτοπάθειας (“οφθαλμός αντί οφθαλμού”) και συνεπώς ενεργώντας με ασύμμετρο τρόπο».https://www.tovima.gr/editor/lampropoulos-vasilis-g/
