Ως προς τις χρόνιες αβελτηρίες του ΟΠΕΚΕΠΕ, του μεγαλύτερου συλλογικού τραύματος της ελληνικής κοινωνίας στη μεταπολίτευση, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει αναλάβει προσωπικά την υπόθεση της κάθαρσης και της επανόρθωσης.
Μέχρι στιγμής, οι έλεγχοι πάνε καλά και φέρνουν αποτελέσματα. Αμέσως μετά το ξέσπασμα του πρωτοφανούς αυτού σκανδάλου, η Οικονομική Αστυνομία, ανέλαβε μαζί με την ΑΑΔΕ το τεράστιο έργο ελέγχου εκατοντάδων χιλιάδων ΑΦΜ μέσω προηγμένων εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης, με λογισμικό που σαρώνει και συγκρίνει ταυτόχρονα στοιχεία από δηλώσεις Ε9, αιτήσεις ΟΣΔΕ, φορολογικά δεδομένα, τιμολόγια αγροτικών προϊόντων, ακόμη και τραπεζικές κινήσεις.
Παράλληλα εξελίσσεται η διενέργεια έρευνών της Επιτροπής για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος υπό τον πρώην ανώτατο δικαστικό Χαράλαμπο Βουρλιώτη. Και οι έλεγχοι συνεχίζονται απρόσκοπτα μέχρι τον τελευταίο παραβάτη. Πάμε καλά σε αυτό το κομμάτι λοιπόν, από ό,τι φαίνεται.
Το επόμενο στάδιο είναι η τιμωρία των ενόχων. Είναι πολύ καίριο, πιο κρίσιμο ακόμη και από το στάδιο των ερευνών που προηγήθηκαν, αφού οι καλές προθέσεις φαίνονται μόνο όταν οι πράξεις έχουν αποτέλεσμα.
Οι πρώτες κινήσεις των Αρχών μετά από τις έρευνες της Οικονομικής Αστυνομίας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι στη λογική της συντηρητικής κατάσχεσης όπως λέγεται στη δικονομία. Δηλαδή, σκοπεύουν και έτσι πρέπει, στην αποτροπή επικείμενου κινδύνου, λόγω προδήλως ασυνήθους ανάγκης έκτακτης δικαστικής προστασίας, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία ανεπανόρθωτων ή δύσκολα αναστρέψιμων καταστάσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, ξέρουμε ήδη ότι, δεσμεύονται τραπεζικοί λογαριασμοί, θυρίδες κ.λπ., δικαιούχων των ύποπτων επιδοτήσεων του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.. Μάλιστα σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, σε εκείνους που θα δεσμευθούν τα περιουσιακά στοιχεία θα δίνεται περιθώριο εννέα μηνών για να επιστρέψουν το ποσό των παράνομων επιδοτήσεων που έλαβαν ώστε να υπάρξει σχετική διαδικασία αποδέσμευσης.
Η επιστροφή της παράνομης επιδότησης, σύμφωνα πάντα με το σχετικό ρεπορτάζ, θα θεωρηθεί δείγμα καλής θέλησης και ευνοϊκός παράγοντας για την ποινική διαδικασία που θα ακολουθήσει ούτως ή άλλως.
Όλα αυτά είναι βεβαίως πολύ θετικά, εφόσον γίνονται πράξη και, το κυριότερο, εφόσον η διοικητική ροή απορρέει με σαφήνεια από το Νόμο.
Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα φαίνεται να απέχει από τις ανακοινώσεις. Δεχόμαστε καθημερινά καταιγισμό καταγγελιών από κατόχους δεσμευμένων ΑΦΜ λόγω ΟΠΕΚΕΠΕ και πλείστες αναφορές περί ύπαρξης διοικητικών ασαφειών κατά την κατάσχεση/ δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες ελπίζουμε να διευκρινιστούν το συντομότερο, ώστε να διασφαλιστεί το κύρος και η αξιοπιστία της ίδιας της διαδικασίας κάθαρσης.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν αναφορές ότι οι τράπεζες έχουν εντολή να κατάσχουν ποσά μέχρι 10δις για κάθε ύποπτο Α.Φ.Μ. κάτι το οποίο δεν επιβεβαιώνεται εγγράφως μέχρι στιγμής αλλά είναι και παντελώς αστήρικτο (νομικά και πραγματικά).
Εξάλλου, όλα έχουν ένα μέτρο. Ακόμη και το άρθρο 68 του Ποινικού Κώδικα, η νομική βάση της δήμευσης περιουσίας, προβλέπει ότι το μέτρο αυτό δεν επιβάλλεται, όταν το δικαστήριο, αυτεπαγγέλτως ή μετά από αίτημα διαδίκου ή τρίτου, κρίνει ότι αυτή είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση δυσανάλογη, όπως όταν υπάρχει κίνδυνος να αποστερήσει τον καταδικασθέντα ή τρίτο, ιδίως την οικογένειά τους, από πράγμα που εξυπηρετεί τον αναγκαίο βιοπορισμό τους ή να προκαλέσει σε αυτούς υπέρμετρη και ανεπανόρθωτη βλάβη.
Επίσης, δεν είναι ξεκάθαρο τι γίνεται με τη δήμευση της υπόλοιπης περιουσίας του καθού η δήμευση, σε περίπτωση που ο κάτοχος του ΑΦΜ επιστρέψει το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό, για το οποίο ελέγχεται.
Επιπλέον δεν είναι σαφής η διαδικασία της επιστροφής των ποσών.
Τέλος, δεν υπάρχει κάποια ρύθμιση μέσω δόσεων προκειμένου να είναι σε θέση οι υπόχρεοι να επιστρέψουν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.
Συμφωνούμε όλοι ότι, θα πρέπει να τιμωρηθούν οι ένοχοι, θα πρέπει να επιστραφούν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα μέχρι τελευταίο ευρώ, αλλά από την άλλη θα πρέπει να διατηρηθεί αραγής ο κοινωνικός ιστός.
Πρώτον, γιατί αν δεν τηρηθεί μία στοιχειώδης προδικασία, όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα (οι πιο ισχυροί δηλαδή), θα προσφύγουν δικαστικά κατά της κατάσχεσης και θα δικαιωθούν λόγω μη τήρησης του τύπου. Δηλαδή θα ακυρωθεί η κατάσχεση για αυτούς. Άρα το αποτέλεσμα θα είναι αντίθετο από το επιδιωκόμενο και θα προκαλέσει ματαίωση και απογοήτευση στον κάθε ευνομούμενο πολίτη.
Δεύτερον, γιατί η δέσμευση μέχρι 10δις ευρώ, ειδικά σε περιπτώσεις όπου τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά είναι μερικές χιλιάδες ευρώ, αποτελεί οικονομικό στραγγαλισμό και επιχειρηματικό θάνατο του προσώπου. Στην Ελλάδα η θανατική καταδίκη έχει καταργηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Εξάλλου είναι τουλάχιστον πολιτική ανορθοδοξία να σκοτώνεις τα σπουργίτια με κανόνι.
Τρίτον, πιστεύουμε ότι ισχύει για όλους η αρχή in dubio pro reo (εν αμφιβολία υπέρ του κατηγορουμένου). Αρχή που χωρίς αμφιβολία τηρήθηκε με απόλυτο σεβασμό για τα πολιτικά πρόσωπα που φέρονται να ενεπλάκησαν στη βρώμικη αυτή ιστορία. Είναι αυτονόητο ότι η ίδια αρχή θα ισχύσει και για τα φυσικά πρόσωπα. Δεν είναι ανεκτό να καταδικάζονται συμπολίτες μας εκ των προτέρων σε οικονομικό αφανισμό, μέσω της υπερβολικά επαχθούς δέσμευσης λογαριασμών μέχρι ύψους 10 δις και χωρίς τήρηση στοιχειώδους προδικασίας.
Τέταρτον, γιατί ο στόχος της κάθε είδους ποινής δεν είναι η εξαθλίωση του δράστη αλλά η μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων της τιμωρίας επ΄ αγαθώ της Κοινωνίας. Ο ρόλος μίας ευνομούμενης Πολιτείας δεν είναι ο θρίαμβος πάνω στην καταστροφή του δράστη. Κάθε καταχρηστική επιβολή τιμωρίας, κάθε υπέρβαση του μέτρου της ποινής αποτελεί θηριότητα και όχι κανονικότητα. Πρέπει να διευκολύνουμε τον ένοχο που έχει μετανιώσει να αποδείξει εμπράκτως τη μετάνοιά του. Διαφορετικά είμαστε ζούγκλα και όχι Κοινωνία.
Πέμπτον, γιατί αναμένει κανείς από την Πολιτεία ως εγγυήτρια της σταθερότητας και της κανονικότητας να επικοινωνήσει τους κανόνες του παιχνιδιού σε όλους τους πολίτες. Να είναι δηλαδή σε γνώση όλων, οι θεσμικές δικλείδες που τίθενται κατά την απονομή της δικαιοσύνης.
Έκτον, γιατί κοινωνία χωρίς κανόνες καθιστά τη ζωή του ανθρώπου μοναχική, φτωχή αποκρουστική, θηριώδη και σύντομη. Σε μία τέτοια κοινωνία, οι άνθρωποι αναγκάζονται να βιώνουν μία καθημερινή κατάσταση πολέμου, χωρίς ασφάλεια χωρίς εμπιστοσύνη.
Έβδομον, γιατί ο κάθε πολίτης, ακόμη και ο παραβάτης θα πρέπει να ξέρει. Διαφορετικά κάθε ένας θα νοιώθει ότι τιμωρείται για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε ή τουλάχιστον που δεν γνώριζε ότι διέπραξε.
Οι διευκρινίσεις θα πρέπει να δοθούν άμεσα από το Κράτος και εφόσον υπάρχουν κενά στη διαδικασία όπως καταγγέλλεται, αυτά θα πρέπει να διορθωθούν άμεσα.
Για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, θέλουμε να καταδικαστούν οι ένοχοι, και ιδίως οι πραγματικοί ένοχοι.
Δεν θα ανεχθούμε ξέπλυμα κανενός όσο ψηλά κι αν νομίζει ότι βρίσκεται.
Θα πρέπει όμως τα μέτρα να είναι σύννομα, οι διαδικασίες να είναι διαυγείς και σύμφωνες με το Νόμο, γιατί ο Νόμος πηγάζει από την ίδια της Αρχή της Λαϊκής Κυριαρχίας, εμάς δηλαδή, τον ίδιο το Λαό.
Είμαστε απέναντι στη δύναμη της κάθε αυθαίρετης εξουσίας, που δίνει την αίσθηση στον πολίτη ότι όλα είναι πιο δυνατά απ’ αυτόν και ότι κάθε αντίσταση είναι περιττή.
Δεν συμβιβαζόμαστε και δεν δεχόμαστε οι συμπολίτες μας, να εξαθλιώνονται από μία αυθαιρεσία που τους απογυμνώνει από τα δικαιώματά τους, τους στερεί τη διάθεση για αντίσταση, αχρηστεύει κάθε νόμο και στο τέλος τους συνθλίβει.
Εφιστούμε την προσοχή στην κρατική εξουσία για τυχόν αυταρχικές αυθαιρεσίες αλλά δεν ανησυχούμε.
Γιατί είμαστε σίγουροι ότι, θα δοθούν άμεσα οι κατάλληλες οδηγίες από την Κυβέρνηση που υπηρετεί με ζήλο και αυταπάρνηση τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητα.
