Τη Δευτέρα 25 Αυγούστου στις 7:00 μ.μ. στο Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης» στο Ηράκλειο, γίνεται εκδήλωση που διοργανώνει ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας καθώς και φορείς που αγωνίζονται για την σωτηρία του Μνημείου της Παπούρας στο Καστέλλι.
Θα είμαστε εκεί!
Τι είναι η Παπούρα;
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων «Στο πλαίσιο του έργου του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου η ανασκαφική έρευνα στον λόφο «Παπούρα» έφερε στο φως κυκλική κατασκευή διαμέτρου 48-50μ., που αποτελεί μοναδική ανακάλυψη στον Αιγαιακό χώρο τόσο για την αρχιτεκτονική σύλληψη και επιμελή κατασκευή της όσο για την περίοπτη θέση πάνω από την πεδιάδα του Καστελίου. Πρόκειται για κτίσμα με δαιδαλώδη διάρθρωση επάλληλων λιθόκτιστων δακτυλίων σε διαφορετικά υψομετρικά επίπεδα, με διαπιστωμένη χρήση στην Προανακτορική έως την πρώιμη Παλαιοανακτορική περίοδο.
Η ανασκαφή, που θα συμβάλλει στην ερμηνεία του πολύ σημαντικού μνημείου, δεν έχει ολοκληρωθεί. Είναι δεδομένο όμως για όλους τους ερευνητές ότι το μνημείο αυτό είναι μοναδικό και η δημοσίευσή του θα αλλάξει άρδην τα αρχαιολογικά δεδομένα για την Εποχή του Χαλκού στην Κρήτη και στο Αιγαίο. Πρόκειται για ένα μνημείο μείζονος σημασίας, κατά τον ορισμό του αρχαιολογικού νόμου, που γοητεύει ειδικούς και μη.».
Παρά τη σπουδαιότητα του μνημείου, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την τοποθέτηση ραντάρ στη θέση Παπούρα.
Ακολούθησε πλήθος ανακοινώσεων από φορείς και συλλογικότητες. Ενδεικτικά αναφέρουμε την επιστολή 114 Ελλήνων και ξένων αρχαιολόγων, που τονίζουν ότι η σχεδιαζόμενη παρέμβαση θα «βλάψει ανεπανόρθωτα το μνημείο παραβιάζοντας κατάφωρα τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου 4858/2021», καθώς και την ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που αναφέρει ότι «καμία μελέτη δεν έχει εκπονηθεί για τη συντήρηση ή στερέωση του μνημείου» και ότι «η ευάλωτη τοιχοποιία του μνημείου επιτάσσει τη στέγασή του, που δεν μπορεί να συνυπάρξει με την κατασκευή ραντάρ». Επίσης ζητείται η οριοθέτηση ολόκληρου του λόφου ως αρχαιολογικού χώρου και ο χαρακτηρισμός του μνημείου ως «μείζονος σημασίας».
Τη διαφωνία της στην εγκατάσταση συστημάτων αεροναυτιλίας (ραντάρ) στον αρχαιολογικό χώρο ‘’Παπούρα’’, εξέφρασε και η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ/Τμήμα Ανατολικής Κρήτης με ομόφωνη απόφασή της.
Στις 09-07-2025 το θέμα συζητείται στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) και με μια μόνο αρνητική ψήφο αποφασίζει την τοποθέτηση ραντάρ στη θέση Παπούρα. Για τη συνεδρίαση του ΚΑΣ εκδίδει ανακοίνωση ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη μετά την απόφαση του ΚΑΣ δηλώνει για το λόφο Παπούρα: «Η τελική λύση διασφαλίζει τόσο την πλήρη προστασία και ανάδειξη του μνημείου όσο και την ασφάλεια των πτήσεων του νέου αεροδρομίου.».
Το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης κατά τη συνεδρίαση του την Πέμπτη 25 Ιουλίου 2025 αποφάσισε ομόφωνα την έκδοση ψηφίσματος με θέμα: «Να προστατευτεί το μοναδικό εύρημα 8 στο λόφο Παπούρα! Να μην επιτρέψουμε να εγκατασταθεί ραντάρ δίπλα στο μνημείο».
Από την πρώτη στιγμή ταχθήκαμε υπέρ της υπεράσπισης του μνημείου στην Παπούρα. Πάγια πεποίθησή μας είναι ότι δεν γίνεται, σε ένα κράτος δικαίου, η πρόοδος να ταυτίζεται με την καταστροφή. Ο σεβασμός στην πολιτιστική μας κληρονομιά δεν αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη, αλλά προϋπόθεση για να έχει αυτή ταυτότητα και διάρκεια. Έχουμε ευθύνη να διατηρήσουμε τα ιστορικά μας αποθέματα που αποτελούν παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Συνεχίζουμε να παροτρύνουμε για τη συλλογή υπογραφών για την προστασία του μνημείου.
Την Δευτέρα 25 Αυγούστου στις 7:00 μ.μ. στο Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης» στο Ηράκλειο θα είμαστε εκεί ενώνοντας τις φωνές μας με όλους όσους αγωνιζόμαστε για :
Να προστατευτεί το μοναδικό εύρημα 8 στο λόφο Παπούρα! Να μην επιτρέψουμε να εγκατασταθεί ραντάρ δίπλα στο μνημείο και
– Να αναζητηθεί άλλο σημείο κατασκευής του ραντάρ.
– Να μην επιτραπεί η ανέγερση οποιασδήποτε σύγχρονης κατασκευής στο λόφο Παπούρα.
– Να ολοκληρωθεί η ανασκαφή του μνημείου και η αρχαιολογική διερεύνησή του περιβάλλοντος χώρου, ώστε να κηρυχθεί και να αναδειχθεί ως επισκέψιμος χώρος.
– Να μην προχωρήσουν οι εργασίες στο Λόφο Παπούρα, πριν τις οριστικές αποφάσεις.
– Να κηρυχθεί ο λόφος Παπούρα ως αρχαιολογικός χώρος μείζονος σημασίας», σύμφωνα και με την απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου.
