Το μεγάλο «παζάρι» για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το κρίσιμο σταυροδρόμι για το μέλλον της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο μιας μείζονος αναθεώρησης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της και στο επίκεντρο βρίσκεται η ριζική αναμόρφωση των δύο μεγαλύτερων προγραμμάτων δαπανών της: της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και των Ταμείων Συνοχής, που προορίζονται για τις φτωχότερες περιοχές της Ένωσης.
Οι τελευταίες εβδομάδες σκληρών διαπραγματεύσεων για το επταετές σχέδιο δαπανών που προορίζεται να τεθεί σε εφαρμογή από το 2028 φτάνουν στο τέλος τους καθώς οι Βρυξέλλες καλούνται να παρουσιάσουν το νέο τρόπο κατανομής πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ από τα ευρωπαϊκά κονδύλια για τη γεωργία και την ανάπτυξη.
Η Κομισιόν προτείνει συγχώνευση των ταμείων ΚΑΠ και Συνοχής
Το σχέδιο που θα συνδέει τα αγροτικά και περιφερειακά κονδύλια με εθνικές μεταρρυθμίσεις στον προϋπολογισμό αποτελεί ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα και προκαλεί εδώ και μήνες μεγάλες αντιδράσεις.
Το σχέδιοθα συνδέει τα αγροτικά και περιφερειακά κονδύλια
Το μεγάλο «παζάρι» για τον προϋπολογισμό
Η συζήτηση για τον 7ετή προϋπολογισμό (2028–2034) που θα φέρει τη σφραγίδα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, στο τέλος θα μείνει στην ιστορία ως επίτευμα ή ως φιάσκο μεγατόνων, όπως γράφει το Politico.
Όλα κρέμονται από μια κλωστή. Οι επίτροποι είναι εξοργισμένοι με τις προσπάθειες της φον ντερ Λάιεν να καταργήσει αγαπημένα τους προγράμματα, οι κυβερνήσεις γεμίζουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της με εξίσου οργισμένα μηνύματα και οι αγρότες είναι έτοιμοι να βγουν στους δρόμους αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους.
Ειδικά για τον αγροτικό κόσμο, ένα έγγραφο που διέρρευσε και έφερε στο φως της δημοσιότητας το Euronews επαναφέρει το σενάριο της ενσωμάτωσης της ΚΑΠ και των Ταμείων Συνοχής, κάτω από ένα ενιαίο κανάλι, γεγονός που θα σημάνει μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ διαχειρίζεται τις αγροτικές επιδοτήσεις.
Κρίσιμο είναι ότι η πρόταση θα καταργήσει τον «δεύτερο πυλώνα» της ΚΑΠ, ο οποίος χρηματοδοτεί επί του παρόντος προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης. Τα προγράμματα αυτά στηρίζουν αγροπεριβαλλοντικές πρωτοβουλίες, επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και την ανάπτυξη των αγροτικών κοινοτήτων.
«Το νέο πλαίσιο εγγυάται τη συνοχή με την ενσωμάτωση των παρεμβάσεων της ΚΑΠ από την τρέχουσα δομή των δύο ταμείων κάτω από μία ενιαία ομπρέλα. Η ευθυγράμμιση αυτή επιφέρει περαιτέρω ευελιξία και απλούστευση», αναφέρεται στο έγγραφο που διέρρευσε.
Οι φήμες για μια τέτοια κίνηση κυκλοφορούν εδώ και μήνες. Το σχέδιο περιγράφει έναν νέο μηχανισμό που ονομάζεται «Εθνικές και Περιφερειακές Συμπράξεις», οι οποίες θα υποστηρίζονται από ένα ενιαίο ταμείο.
Το σχέδιο συγχωνεύσεων
Η Κομισιόν θέλει να συγχωνεύσει τα περίπου 800 δισ. ευρώ που προορίζονται για αυτά τα ταμεία σε 27 εθνικά ταμεία, καθιστώντας τη χρηματοδότηση εξαρτώμενη από εθνικές μεταρρυθμίσεις εγκεκριμένες από την ΕΕ, σύμφωνα με το Euractiv.
Κάθε κυβέρνηση θα πρέπει να υποβάλει ένα εθνικό σχέδιο που να περιγράφει την «ατζέντα μεταρρυθμίσεων, επενδύσεων και άλλων παρεμβάσεων» και θα λαμβάνει τα κονδύλια μόνο μετά από έγκριση από την Επιτροπή και το Συμβούλιο.
«Με την ένταξη της πολιτικής συνοχής και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής σε μια ενιαία προσέγγιση προγραμματισμού, τα κράτη – μέλη θα έχουν μια ευρύτερη εργαλειοθήκη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και οι κοινότητες στις αγροτικές περιοχές», σημειώνεται στο σχέδιο.
Η Κομισιόν θέλει να συγχωνεύσει τα περίπου 800 δισ. ευρώ
Αντιδράσεις
Ωστόσο, η πρόταση θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ισχυρή αντίσταση. Η ΚΑΠ και η πολιτική συνοχής εξυπηρετούν θεμελιωδώς διαφορετικούς ρόλους: η πρώτη παρέχει άμεσες επιδοτήσεις στους αγρότες, ενώ η δεύτερη επικεντρώνεται στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων μέσω επενδύσεων.
Πολλοί στον γεωργικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων αρκετών υπουργών Γεωργίας της ΕΕ και του Επιτρόπου Γεωργίας Κρίστοφ Χάνσεν, έχουν εκφράσει την επιθυμία να διατηρηθεί η σημερινή δομή δύο πυλώνων και ο αυτόνομος προϋπολογισμός της ΚΑΠ.
«Έχω το τρακτέρ με τη μηχανή αναμμένη» προειδοποίησε ο Μασιμιλιάνο Τζιανσάντι, επικεφαλής της Copa, Επιτροπής των Επαγγελματικών Αγροτικών Οργανώσεων, που αντιπροσωπεύει επισήμως περίπου 22 εκατομμύρια απασχολούμενους στον κλάδο από όλη την ΕΕ και διαθέτει μεγάλη ισχύ και επιρροή, σε απάντηση στις φήμες για περικοπές στον τεράστιο προϋπολογισμό για τις αγροτικές ενισχύσεις.
Κάτι θυμίζει
Το σχέδιο μοιάζει να είναι εμπνευσμένο από το Ταμείο Ανάκαμψης COVID-19 των 650 δισ. ευρώ, όπου η Επιτροπή παρέκαμψε τις περιφέρειες διαπραγματευόμενη απευθείας με τις πρωτεύουσες των κρατών μελών, αφήνοντας την υλοποίηση στα χέρια των εθνικών αρχών.
Η ΚΑΠ που δημιουργήθηκε το 1962 και αποτελεί την παλαιότερη κοινή πολιτική της Ένωσης βρίσκεται αντιμέτωπη με μια γενναία περικοπή μεταξύ 15% και 25% σε σύγκριση με τα τρέχοντα επίπεδα.
Η Ελλάδα
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα επικεντρώνεται στην υποστήριξη του αγροτικού τομέα και της υπαίθρου, με έμφαση στη βιωσιμότητα, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα. Για την περίοδο 2023-2027, η Ελλάδα έχει εγκριθεί για χρηματοδότηση άνω των 19,5 δισ. ευρώ, με στόχους την ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών, την προώθηση της οικολογικής γεωργίας και την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.https://www.in.gr/author/sioakeim/
