Η πρόταση του ΠαΣοΚ-Κινήματος Αλλαγής για σύσταση προανακριτικής επιτροπής σχετικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη πυροδοτεί νέα πολιτική αντιπαράθεση στη Βουλή.
Ανεβαίνουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης ενόψει της κατάθεσης των προτάσεων των κομμάτων για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής που θα διερευνήσει τις ποινικές ευθύνες υπουργών και υφυπουργών για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη. Την αρχή έκανε χθες, Δευτέρα, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠαΣοΚ η οποία κατέθεσε αίτημα σύστασης Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διενέργεια Προκαταρκτικής Εξέτασης για τη διερεύνηση ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών 8 πολιτικών προσώπων σχετικά με το κακούργημα της διατάραξης της ασφάλειας των συγκοινωνιών.
Στην πρόταση της η αξιωματική αντιπολίτευση θέτει στο μικροσκόπιο το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Μεταφορών, από το 2016 ως και το 2023, την περίοδο δηλαδή του δυστυχήματος. Στο πλαίσιο αυτό, εγκαλεί τόσο τον Κώστα Καραμανλή όσο και τους υφυπουργούς της κυβέρνησης της ΝΔ, Μιχάλη Παπαδόπουλο, Γιάννη Κεφαλογιάννη και Γιώργο Καραγιάννη, καθώς και τους Χρήστο Σπίρτζη και Θάνο Μωραΐτη από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους Μαρίνα Χρυσοβελώνη και Νίκο Μαυραγάνη από τους ΑΝΕΛ.
Όπως υπογραμμίζουν συνεργάτες του Νίκου Ανδρουλάκη και περιγράφεται και στο τελικό κείμενο του αιτήματος για σύσταση προανακριτικής επιτροπής, τόσο οι υπηρεσιακοί παράγοντες όσο και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων είχαν κατ’ επανάληψη προειδοποιήσει – όχι μόνο προφορικά, αλλά και εγγράφως – την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ότι η κατάσταση του σιδηροδρόμου είναι τραγική, ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη προσωπικού και χρηματοδότησης, ότι δεν ανατάσσονται οι ζημιές εγκαίρως και πλήρως, ότι δεν έχουν προχωρήσει τα απαραίτητα έργα για την ασφάλεια και ότι η κατάσταση αυτή εγκυμονεί κινδύνους σοβαρού ατυχήματος και τιμωρίας της Ελλάδας από την Ε.Ε.. Οι σχετικές διαμαρτυρίες είχαν άλλωστε φτάσει μέχρι τη Βουλή κατά τον κοινοβουλευτικό έλεγχο.
«Γνωστή στην πολιτική ηγεσία η καθυστέρηση υλοποίησης της 717»
Επιπλέον, ήταν ασφαλώς γνωστή υπηρεσιακά στην πολιτική ηγεσία η καθυστέρηση υλοποίησης της 717 και των λοιπών έργων. Επίσης, τα χρόνια που προηγήθηκαν της τραγωδίας η συχνότητα των ατυχημάτων, εκτροχιασμών κλπ. είχε αυξηθεί επικίνδυνα και είχαν καταστεί πλέον τα διάφορα συμβάντα στοιχείο της καθημερινότητας. Κακώς αφέθηκε ένα σύστημα τόσο επικίνδυνο και προβληματικό για τους επιβάτες να συνεχίσει να λειτουργεί υπό αυτές τις συνθήκες εν γνώσει της πολιτικής ηγεσίας.
Ειδικά ως προς τους υφυπουργούς, προκύπτει ότι και εκείνοι είχαν γίνει κοινωνοί των κινδύνων και των προειδοποιήσεων, ενώ από τα ΦΕΚ των αρμοδιοτήτων τους προκύπτει ότι ήταν συναρμόδιοι για την λήψη των αναγκαίων μέτρων, οι μεν κ. Κεφαλογιάννης και Παπαδόπουλος για τον ΟΣΕ και την λειτουργία του και ο κ. Καραγιάννης για την ΕΡΓΟΣΕ και τα έργα υποδομής, όπως η σύμβαση 717.
Παράλληλα συνεργάτες του προέδρου του ΠαΣοΚ εξηγούν γιατί υπάρχει η κατηγορία για ενδεχόμενο δόλο. «Η πρότασή μας δεν αφορά το έγκλημα της ανθρωποκτονίας, αλλά της διακινδύνευσης της ασφάλειας των συγκοινωνιών (291 ΠΚ). Αυτό που λέμε με λίγα λόγια είναι ότι η πολιτική ηγεσία, αν και γνώριζε τα προβλήματα και είχε προειδοποιηθεί για τους κινδύνους, δεν εμπόδισε, αλλά επέτρεψε και ανέχθηκε την λειτουργία μιας σιδηροδρομικής γραμμής και γενικά ενός συστήματος μεταφοράς που ήταν ανασφαλή και επικίνδυνα για το επιβατικό κοινό. Η πολιτική ηγεσία αποδέχτηκε τον κίνδυνο, κοντολογίς» καταλήγουν.
ΝΔ: Νομικά αβάσιμη η πρόταση του ΠαΣοΚ
Ως «ατεκμηρίωτη και νομικά αβάσιμη» χαρακτηρίζουν πηγές της ΝΔ την πρόταση του ΠαΣοΚ για σύσταση προανακριτικής επιτροπής που θα εξετάσει πιθανές ποινικές ευθύνες του Κώστα Αχ. Καραμανλή (αλλά και του Χρήστου Σπίρτζη) για την τραγωδία των Τεμπών.
Οι πηγές αυτές επισημαίνουν ότι υπάρχουν έξι λόγοι για τους οποίους «δεν έχει νομική βάση το κατηγορητήριο του ΠαΣοΚ σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση αδικημάτων κακουργηματικού χαρακτήρα:
Οι 6 λόγοι που στη ΝΔ αποδομούν το κατηγορητήριο του ΠαΣοΚ για κακουργηματικά αδικήματα
• Το κατηγορητήριο που συνέταξε το ΠαΣοΚ σε βάρος των κ.κ. Κώστα Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη καθώς και των υφυπουργών της περιόδου 2016-2023 για τη διερεύνηση αδικημάτων κακουργηματικού χαρακτήρα, δηλαδή αδικημάτων που περιέχουν το στοιχείο του δόλου και είχαν ως αποτέλεσμα 57 νεκρούς και μεγάλο αριθμό τραυματιών, είναι απολύτως αβάσιμο και παντελώς ατεκμηρίωτο. Εκτός εάν στο ΠαΣοΚ πραγματικά πιστεύουν ότι οι ανωτέρω ευθύνονται προσωπικά και με δόλο για το συγκεκριμένο δυστύχημα που είχε ως αποτέλεσμα τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών με τους 57 νεκρούς.
• Για ακόμη μία φορά το ΠαΣοΚ, όπως και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, δεν προτάσσουν την αποκάλυψη της αλήθειας και την απόδοση ευθυνών με βάση πραγματικά περιστατικά αλλά επιχειρούν την πολιτική εκμετάλλευση της τραγωδίας, υιοθετώντας ακρίτως σενάρια και θεωρίες συνωμοσίας, οι οποίες καταρρέουν με κρότο. Φαίνεται, ότι το ΠαΣοΚ του κ. Ανδρουλάκη, έχει ζηλέψει τον ΣΥΡΙΖΑ και το Δόγμα Πολάκη που ήθελε αδιακρίτως «να μπουν κάποιοι στη φυλακή», αλλά και τις πρακτικές Παπαγγελόπουλου που προέτρεπε εισαγγελείς να «τραβήξουν μία δίωξη» χωρίς στοιχεία και να πάει ο άλλος να αποδείξει την αθωότητά του, αντιστρέφοντας πλήρως το τεκμήριο της αθωότητας.
Γιατί όμως δεν έχει νομική βάση το κατηγορητήριο του ΠαΣοΚ σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση αδικημάτων κακουργηματικού χαρακτήρα;
1) Η εποπτεία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών σε ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ είναι μόνο διοικητική
Το κατηγορητήριο του ΠΑΣΟΚ βασίζεται στις απολογίες 2 υπηρεσιακών στελεχών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που υποστήριξαν ότι την εποπτεία του διαχειριστή της υποδομής δηλαδή του ΟΣΕ, και του φορέα υλοποίησης της σύμβασης 717 (ΕΡΓΟΣΕ) ασκούν οι εκάστοτε Υπουργοί Υποδομών και Μεταφορών. Οι ίδιοι όμως διευθυντές τεκμηρίωσαν ότι η εποπτεία του υπουργού είναι αποκλειστικά διοικητική και σε καμία περίπτωση δεν αφορά σε θέματα ασφαλείας. Μοναδική αρμόδια αρχή για θέματα ασφάλειας είναι η ΡΑΣ, η οποία οφείλει να εισηγείται και να αποφασίζει για όλα τα σχετικά θέματα ασφάλειας.
Από έγγραφα αποδεικνύεται ότι τόσο η ΡΑΣ, όσο και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (ERA) είχαν εκδώσει πιστοποιητικά για την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών πριν την τραγωδία των Τεμπών. Συνεπώς, τι θα μπορούσε να κάνει οποιοσδήποτε υπουργός, όταν οι αρμόδιες αρχές για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων πιστοποιούσαν την ασφαλή λειτουργία τους; Είναι ξεκάθαρο λοιπόν, ότι η εποπτεία του υπουργείου είναι αποκλειστικά και μόνο διοικητική και δεν σχετίζεται με τα ζητήματα ασφάλειας των σιδηροδρόμων.
2) Τα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου διώκονται διότι δεν προέβησαν στις απαραίτητες ενέργειες προς τον υπουργό για λήψη πρόσθετων μέτρων
Κατά των δύο υπηρεσιακών στελεχών αυτών έχουν ασκηθεί διώξεις και σύμφωνα με το κατηγορητήριο, μεταξύ των παραλείψεών τους, επισημαίνεται ότι δεν προέβησαν στις απαιτούμενες προπαρασκευαστικές ενέργειες προς τον Υπουργό για να μπορέσει να λάβει επιπλέον μέτρα. Αντιστοίχως και στο κατηγορητήριο της προέδρου της ΡΑΣ επισημαίνεται ότι δεν εισηγήθηκε, ως όφειλε, μέτρα προς τον Υπουργό για θέσπιση εθνικών κανόνων και λήψη λοιπών μέτρων. Συνεπώς πώς είναι δυνατόν από τη μία πλευρά ο ανακριτής να ζητάει τον ποινικό έλεγχο των υπηρεσιακών στελεχών για το ότι δεν προέβησαν στις απαραίτητες ενέργειες προς τον Υπουργό και την ίδια στιγμή να αποδίδονται αντίστοιχες ευθύνες και μάλιστα κάποιες εκ δόλου και στον Υπουργό;
3) Το κατηγορητήριο κατά των διευθυντών δεν μπορεί να μεταφερθεί στον Υπουργό αφού εκείνοι δεν είχαν προβεί στις απαιτούμενες εισηγήσεις
Δεν στέκει ούτε νομικά αλλά ούτε και με την κοινή λογική ο ισχυρισμός του ΠαΣοΚ ότι το κατηγορητήριο κατά των 2 διευθυντών πρέπει να μεταφερθεί και στον προϊστάμενό τους υπουργό. Η ποινική ευθύνη είναι προσωπική και όχι συλλογική. Δεν μεταβιβάζεται από τον υφιστάμενο στον προϊστάμενο ούτε αντιστρόφως. Καθένας κρίνεται με βάση τα προσωπικά του καθήκοντα και τον νόμο.
4) Η πολιτική ευθύνη για συστημικά προβλήματα δεν ταυτίζεται με ποινικές ευθύνες και μάλιστα κακουργηματικού χαρακτήρα
Συστημικά προβλήματα και θέματα διοικητικής και μόνο εποπτείας των υπουργών δε μπορεί να συνδυάζονται με απόδοση σε αυτούς ποινικών και δη κακουργηματικών πράξεων. Εάν η μη υλοποίηση των συστημάτων επιπρόσθετης ασφάλειας γεννά για τους υπουργούς ποινικές ευθύνες, με την ίδια λογική όλοι οι Υπουργοί Υποδομών και Μεταφορών θα πρέπει να είναι ποινικά ελεγχόμενοι για τα δυστυχήματα που γίνονται στις εθνικές οδούς που δεν έχουν ολοκληρωθεί (Πύργος – Πάτρα, ΒΟΑΚ), όλοι οι Υπουργοί Υγείας για τις ελλείψεις σε γιατρούς ή διασώστες ΕΚΑΒ ή μη επαρκή υποδομή κ.λπ.
Η Νέα Δημοκρατία διαχρονικά διαχωρίζει την πολιτική από την ποινική ευθύνη και για αυτό τον λόγο σε όποια τραγωδία, ήταν αντιπολίτευση ποτέ δεν ζήτησε ποινική δίωξη για υπουργούς των εκάστοτε κυβερνήσεων (Σάμινα, Μάτι, Μάνδρα), ενώ είχαν διαβιβαστεί δικογραφίες στη Βουλή. Ειδικά για το Μάτι η ίδια η δικαιοσύνη αναφέρει ότι εάν λειτουργούσε το 112 θα είχαν σωθεί κάποια από τα θύματα της τραγωδίας. Και στην υπόθεση του Σάμινα η Νέα Δημοκρατία ζήτησε απλά εξεταστική επιτροπή που αρνήθηκε η τότε κυβέρνηση του ΠαΣοΚ.
5) Το διαβιβαστικό της δικαιοσύνης αφορά ρητώς μόνο τους υπουργούς και όχι τους υφυπουργούς
Το διαβιβαστικό της δικαιοσύνης αναφέρεται αποκλειστικά στους Υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών της εξεταζόμενης περιόδου (από 1.1.2016 έως 28.2.2023), χωρίς να περιλαμβάνει τους υφυπουργούς. Επομένως, η απόπειρα του ΠαΣοΚ να προσθέσει στο κατηγορητήριό του τους υφυπουργούς της ανωτέρω περιόδου δεν έχει καμία απολύτως νομική βάση, δεν εδράζεται σε πραγματικά περιστατικά και έρχεται σε σύγκρουση ακόμα και με το επίσημο διαβιβαστικό της δικαιοσύνης, που ρητώς αναφέρεται μόνο σε υπουργούς.
6) Αποσβεστική προθεσμία για τον Χρήστο Σπίρτζη
Για τον πρώην Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστο Σπίρτζη, οι τυχόν εγκληματικές του αμέλειες έχουν εξαλειφθεί λόγω των ευεργετικών διατάξεων που ίσχυαν στο άρθρο 86 του Συντάγματος πριν αναθεωρηθεί το 2019 και επομένως δεν προτείνεται η ποινική του διερεύνηση. Τυχόν αποδοχή της πρότασης συνεπάγεται αναγκαστικά την απαλλαγή του κ. Σπίρτζη και συνεπώς γίνεται απλώς και μόνο για τη δημιουργία εντυπώσεων.
ΣΥΡΙΖΑ: Θα μελετήσουμε το αίτημα, δεν θα δεχτούμε συμψηφισμούς
Σε μια πρώτη αντίδραση μετά την κατάθεση από το ΠαΣοΚ της πρότασής του για Προανακριτική πηγές του ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζουν πως θα μελετήσουν την πρόταση και πως είναι προφανές ότι ο Κ.Καραμανλής και πιθανόν και άλλα πολιτικά πρόσωπα των κυβερνήσεων ΝΔ πρέπει να διερευνηθούν για τυχόν ποινικές ευθύνες.
Σε ό,τι αφορά τον Χρήστο Σπίρτζη, επαναλαμβάνουν ότι τόσο ο ίδιος ο πρώην υπουργός όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, έχουν ζητήσει να ελεγχθεί παρά το θέμα της αποσβεστικής προθεσμίας, λόγω του οποίο έχουν ζητήσει να ενεργοποιηθεί το άρθρο 86, παρ. 5 όπως αναφέρει και η πρόταση του ΠαΣοΚ. Και επισημαίνουν πως σε κάθε περίπτωση οι ευθύνες της ΝΔ είναι τεράστιες, καθώς το δυστύχημα συνέβη 4 χρόνια μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από την ίδια, υπογραμμίζουν δε πως επί των ημερών Μητσοτάκη – Καραμανλή η ασφάλεια στον σιδηρόδρομο «κατεδαφίστηκε».
Αναλυτικά το σχόλιο των πηγών του ΣΥΡΙΖΑ:
«Μελετάμε διεξοδικά και τις τελευταίες λεπτομέρειες της δικογραφίας για να καταθέσουμε τεκμηριωμένη πρόταση αλλά από σήμερα εξετάζουμε και το αίτημα του ΠαΣοΚ ΚΙΝΑΛ για σύσταση προανακριτικής επιτροπής.
Το έγκλημα των Τεμπών συνέβη το 2023, 4 χρόνια μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ και είναι προφανές ότι ο υπουργός υποδομών μεταφορών Κώστας Αχ. Καραμανλής αλλά και άλλα πιθανά πολιτικά πρόσωπα των κυβερνήσεων της ΝΔ πρέπει να διερευνηθούν για κακουργηματικές ευθύνες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ και ο ίδιος ο Χρήστος Σπίρτζης έχει ζητήσει πλήρη διερεύνηση και καθώς υπάρχει το ζήτημα της αποσβεστικής προθεσμίας έχουμε ζητήσει ήδη και εκ των προτέρων ενεργοποίηση του άρθρου 86 παρ. 5 όπως αναφέρει επί της ουσίας και η πρόταση του ΠαΣοΚ ΚΙΝΑΛ.
Δεν θα αποδεχτούμε όμως καμία επιχείρηση συμψηφισμού επί όλων των ζητημάτων γιατί η ασφάλεια στον σιδηρόδρομο κατεδαφίστηκε επί Μητσοτάκη Καραμανλή.
Για το έγκλημα των Τεμπών και τη συγκάλυψη υπάρχουν τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης ΝΔ που πρέπει να διερευνηθούν».
Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά προετοιμάζονται για από κοινού κατάθεση πρότασης προανακριτικής, ζητώντας πλήρη διαφάνεια και απόδοση ευθυνών. Το ΚΚΕ, με δικό του σκεπτικό, τάσσεται επίσης υπέρ της προανακριτικής, ενώ η πρώην πρόεδρος της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, καταλογίζει προσωπική ευθύνη στον πρωθυπουργό.
Κουτσούμπας: Η Προανακριτική για τα Τέμπη να καταλήξει στις ποινικές ευθύνες που υπάρχουν για τους αρμόδιους υπουργούς – Να ελεγχθεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός
Ο γγ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας στο πλαίσιο της επίσκεψης του στην Ελευσίνα, σήμερα το απόγευμα, έκανε την ακόλουθη δήλωση για την πρόταση συγκρότησης Προανακριτικής Επιτροπής:
«Το ΚΚΕ θα ψηφίσει την πρόταση για την Προανακριτική Επιτροπή, με το δικό του σκεπτικό. Αύριο το πρωί θα καταθέσουμε το σκεπτικό της πρότασης του ΚΚΕ που προβλέπει ότι όλοι οι ενεχόμενοι πρέπει να έρθουν στην Προανακριτική Επιτροπή, η Επιτροπή να διερευνήσει σε βάθος την υπόθεση και να καταλήξει στις ποινικές ευθύνες που υπάρχουν για τα εγκλήματα των Τεμπών, πρώτα απ’ όλα για τους αρμόδιους υπουργούς της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Κι από κει και πέρα, βεβαίως, να φθάσει το μαχαίρι βαθιά στο κόκκαλο, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός πιστεύουμε πρέπει να ελεγχθεί και για ποινικές ευθύνες, εκτός τις πολιτικές που έχει αδιαμφισβήτητα».
Κασσελάκης για Προανακριτική: Ψηφίζεις ΠαΣοΚ; Παίρνεις ΝΔ
«Ξεκάθαρες κουβέντες» επικαλέστηκε πως θα χρησιμοποιήσει ο Στέφανος Κασσελάκης και συνέχισε με αφορμή την κατάθεση πρότασης για Προανακριτική από τη Χαριλάου Τρικούπη, πως «για ακόμη μια φορά στο έγκλημα των Τεμπών το ΠαΣοΚ ξεπλένει τις ευθύνες της ΝΔ».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Κινήματος Δημοκρατίας τούτο προκύπτει «γιατί στο έγκλημα των Τεμπών υπάρχουν 57 νεκροί. Και κατηγορητήριο για 57 νεκρούς χωρίς κατηγορία ανθρωποκτονίας δεν στέκεται. Κατηγορητήριο για το έγκλημα των Τεμπών χωρίς ευθύνη του ηθικού αυτουργού του εγκλήματος, δηλαδή του ίδιου του Κ. Μητσοτάκη, δεν στέκεται».
Όπως κατέληξε, τέλος, ο Στέφανος Κασσελάκης «τώρα είναι η ώρα να προστατεύσουμε το δίκιο των οικογενειών. Με θάρρος, για να αποδοθεί η Δικαιοσύνη όσο ψηλά και αν βρίσκονται οι εμπλεκόμενοι. Για να είμαστε ξεκάθαροι. Ψηφίζεις ΠαΣοΚ; Παίρνεις ΝΔ».
Η διαδικασία της συζήτησης στη Βουλή
Μετά την κατάθεση της πρότασης του ΠαΣοΚ, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, προβλέπεται επταήμερη προθεσμία κατά την οποία βουλευτές μπορούν να καταθέσουν πρόταση για παραπομπή του θέματος σε τριμελές γνωμοδοτικό συμβούλιο, το οποίο θα αποφανθεί για τη βασιμότητα των κατηγοριών. Μετά την παρέλευση αυτής της προθεσμίας, εντός 15 ημερών, η Ολομέλεια της Βουλής καλείται να συνεδριάσει και να αποφανθεί επί της πρότασης.
Για να συσταθεί η προανακριτική επιτροπή απαιτείται η υπερψήφιση από τουλάχιστον 151 βουλευτές, δηλαδή την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των βουλευτών. Η ψηφοφορία θα είναι μυστική και θα διεξαχθεί με κάλπες, με αριθμό κάλπης ανάλογο με τον αριθμό των ερευνώμενων πρώην υπουργών. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης έχουν το δικαίωμα να λάβουν το λόγο όλα τα ερευνώμενα πρόσωπα.
