Ανοίγει (πάλι) στη χώρα μας η συζήτηση για την ένταξη της άσκησης στην κλινική πρακτική όχι μόνο ως μέτρο πρόληψης αλλά και θεραπείας.
Κι αν η γυμναστική μπορούσε να… συνταγογραφηθεί; Πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήδη το κάνουν, εκτιμώντας τα οφέλη της πρόληψης πολλών ασθενειών από την τακτική άσκηση, ενώ η συζήτηση αυτή έχει ξεκινήσει και στην Ελλάδα.
Αν μάλιστα βάζαμε στην καθημερινότητά μας 20 λεπτά γυμναστικής ημερησίως, περισσότεροι από 5.000 θάνατοι ετησίως θα μπορούσαν να αποφευχθούν ενώ παράλληλα θα εξοικονομούσαμε περισσότερα από 800 εκατ. ευρώ, τα οποία σήμερα δαπανώνται για ιατρικές υπηρεσίες. Η εκτίμηση αυτή, την οποία κάνουν ειδικοί επιστήμονες για «Το Βήμα», φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη για ένταξη της άσκησης και της γυμναστικής στην κατηγορία των θεραπευτικών μέσων, με πρώτο όχημα την ένταξή της στην κλινική πρακτική.
Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί σε όλον τον κόσμο άλλωστε, η άσκηση είναι το πιο φτηνό φάρμακο, χωρίς παρενέργειες και με πολλαπλά οφέλη έναντι οποιουδήποτε άλλου. Με βάση αυτή τη λογική, η συνταγογράφηση του γυμναστηρίου θα μπορούσε να θεωρηθεί μια πολύ αποδοτική επιλογή.
Η διεθνής εμπειρία
Με δεδομένη την αναγνώριση της άσκησης ως μέσου όχι μόνο για την πρόληψη ασθενειών, αλλά και ως φαρμάκου, η ένταξή της στην αποζημιούμενη ιατρική πρακτική δεν πρέπει να μας ξενίζει και φυσικά δεν θεωρείται ουτοπία. Πολλές χώρες στην Ευρώπη (Αγγλία, Γερμανία, σκανδιναβικές χώρες) αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο (ΗΠΑ, Καναδάς) έχουν εντάξει στα συστήματα αποζημίωσης ακόμα και τις επισκέψεις σε γυμναστήρια!
Στην Ελλάδα βέβαια η υπάρχουσα κατάσταση δεν επιτρέπει μια τέτοια διαδικασία, όμως από το 2018 το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας έχει ξεκινήσει μια διαδικασία προσέγγισης της ένταξης της γυμναστικής στην κλινική πρακτική.
Μάλιστα πριν από έναν μήνα ενεργοποιήθηκε εκ νέου η ειδική επιτροπή στο πλαίσιο Ομάδας Εργασίας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ) για την Ιατρική Δραστηριότητα της Συμπληρωματικής Ιατρικής / Θεραπευτικής Ασκησης, η οποία είχε δημιουργηθεί το 2023. Οπως λέει στο «Βήμα» ο Αναστάσιος Φιλίππου, καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της επιτροπής, «αν αντιστρέφαμε το προφίλ των Ελλήνων όπου οι δύο στους τρεις δεν ασκούμαστε καθόλου, θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει το 9,5% των θανάτων που οφείλονται μονοσήμαντα στην έλλειψη της σωματικής δραστηριότητας».
Παράλληλα αναφέρει ότι «80,4 δισ. ευρώ τον χρόνο θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν στα συστήματα υγείας της Ευρώπης αν μπορούσαμε να πετύχουμε μια αύξηση κατά μέσο όρο 20 λεπτών σωματικής άσκησης την ημέρα. Αυτά είναι δεδομένα συγκεκριμένα, τα οποία επικαλείται και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας».
Τα οφέλη από την άσκηση
Με βάση τις παραπάνω αναφορές προκύπτει ότι η θετική επίδραση για τη χώρα θα ήταν η αποφυγή τουλάχιστον 5.000 θανάτων αλλά και πάνω από 800 εκατ. ευρώ, καθώς η εξοικονόμηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκτιμάται στο 5% των συνολικών δαπανών για την υγεία, ποσοστό που στη χώρα μας αντιστοιχεί στα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που προαναφέραμε.
Το σημαντικό αυτό όφελος προκύπτει από το γεγονός ότι η γυμναστική, όπως είπαμε, δεν προλαμβάνει μόνο την εκδήλωση νόσων αλλά λειτουργεί δραστικά και ως συγχορηγούμενη θεραπεία. Και μάλιστα όχι μόνο σε νόσους τις οποίες φανταζόμαστε, αλλά και άλλες, όπως π.χ. ο καρκίνος.
Οπως εξηγεί ο κ. Φιλίππου, έχει διαπιστωθεί ότι ασθενείς με καρκίνο του μαστού ανταποκρίνονται πολύ καλύτερα όταν δίδεται το φάρμακο και συγχρόνως κάνουν άσκηση. «Αυτή η διαπίστωση αποτελεί μέρος μελέτης που αναμένεται να δημοσιευθεί τον επόμενο μήνα» λέει χαρακτηριστικά. «Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν καλύτερη ανοχή στις καταπονητικές χημειοθεραπείες. Οι ασθενείς οι ίδιοι έχουν καλύτερη λειτουργική ικανότητα και ανέχονται τις παρενέργειες των φαρμάκων, αμβλύνονται πιθανές καρδιοτοξικότητες ή άλλες τοξικότητες που προκαλούν οι βαριές καταπονητικές θεραπείες, τις οποίες πρέπει όμως να λάβει ο ασθενής».
Σχετικά με την επιτροπή στο πλαίσιο του ΚΕΣΥ, ο κ. Φιλίππου σημειώνει ότι «εμείς θέλουμε να προτείνουμε η άσκηση να εφαρμόζεται, και αυτός είναι ο ρόλος και της ομάδας εργασίας, από πιστοποιημένους επιστήμονες οι οποίοι γνωρίζουν την άσκηση και έχουν ειδικές γνώσεις, μεταπτυχιακές σπουδές, έχουν κλινική εμπειρία και αντίστοιχες εξειδικεύσεις στην κατεύθυνση της εφαρμογής της άσκησης σε κλινικούς πληθυσμούς».
Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας
Σήμερα στη χώρα την ευθύνη της θεραπευτικής άσκησης την έχουν, έπειτα από τη σχετική ιατρική παραπομπή, οι φυσικοθεραπευτές. Μάλιστα, με βάση και τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχει υιοθετήσει, το ΚΕΣΥ έχει προχωρήσει στα σχετικά πρωτόκολλα για 13 νόσους, μεταξύ των οποίων και ο καρκίνος, πέρα από τα καρδιαγγειακά, τον διαβήτη και την παχυσαρκία.
Για τις δύο τελευταίες νόσους να τονίσουμε δε ότι τα γνωστά φάρμακα που χορηγούνται (σεμαγλουτίδη και τιρζεπατίδη) σημειώνουν ξεκάθαρα πως χορηγούνται σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή και φυσικά άσκηση για να είναι αποτελεσματικά. Μάλιστα στην Αγγλία η χορήγηση συνοδεύεται και με αποζημίωση άσκησης σε δομές γυμναστικής.
Οπως εξηγεί σχετικά στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών Πέτρος Λυμπερίδης, «τα πέντε πανεπιστημιακά τμήματα φυσικοθεραπείας της χώρας (Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Πανεπιστήμιο Πατρών και Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου) έχουν ενσωματώσει στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών τους όλο το φάσμα των μαθημάτων που αφορούν τη θεραπευτική άσκηση (συνταγογράφηση, σχεδιασμός και εκτέλεση ατομικών και ομαδικών προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες κ.ά.) για πάνω από 20 χρόνια.
Οι φοιτητές διδάσκονται και εκπαιδεύονται στο πλαίσιο της επιστήμης της φυσικοθεραπείας, για την εφαρμογή της θεραπευτικής άσκησης σε ασθενείς που διαγνώστηκαν από αντίστοιχης ειδικότητας γιατρούς με κάποια πάθηση ή την εφαρμογή της θεραπευτικής άσκησης ως μέτρο πρόληψης εκδήλωσης κάποιας πάθησης».
Παράλληλα, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, επισημαίνει ότι «σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία το επάγγελμα του γυμναστή δεν εντάσσεται στα επαγγέλματα υγείας και οι γυμναστές δεν νομιμοποιούνται να εκτελούν πράξεις επαγγελματιών υγείας, όπως κινησιοθεραπεία – θεραπευτική γυμναστική».
Πηγή: tovima.gr / ΠΑΤΡΙΣ
 στη χώρα μας η συζήτηση για την ένταξη της άσκησης στην κλινική πρακτική όχι μόνο ως μέτρο πρόληψης αλλά και θεραπείας){kind=link}