Με παροχή νομικής βοήθειας, υποστήριξη των μελών του σε καθημερινά προβλήματα και διεκδίκηση μιας θέσης στο τραπέζι των αποφάσεων ξεκινά τα βήματά του το πρώτο Σωματείο Βάσης Ενοικιαστών στην Ελλάδα.
Υστερα από περίπου δύο χρόνια ανοιχτών συναντήσεων, συνομιλιών και διεργασιών, ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το πρώτο Σωματείο Βάσης Ενοικιαστών στην Ελλάδα.
Η Καθημερινή μίλησε με δύο ιδρυτικά μέλη του Σωματείου, που εξηγούν ποιοι λόγοι τους οδήγησαν στη δημιουργία του, ποιες είναι οι διεκδικήσεις καθώς και οι στόχοι του.
«Στην αρχή ήρθαμε σε επαφή κάποια άτομα που γνωριζόμασταν μεταξύ μας. Ημασταν όλοι στο ενοίκιο και η πρωτοβουλία ξεκίνησε με το μοίρασμα των βιωμάτων μας. Καταλάβαμε ότι έπρεπε να μεγαλώσει ο κύκλος και ξεκινήσαμε ανοιχτές συναντήσεις για το κοινό της Θεσσαλονίκης».
Πανελλαδικά το ποσοστό των ενοικιαστών υπολογίζεται σε 30% κατά μέσο όρο ενώ σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, μπορεί να φτάσει και το 50%.
Η Ελλη Μέλλιου, νομικός και μέλος του Σωματείου, περιέγραψε πως όταν τελικά συγκεντρώθηκαν άνθρωποι γνωστοί και άγνωστοι μεταξύ τους, διαφόρων ηλικιών, και άρχισαν να μιλούν για τις εμπειρίες τους ως ενοικιαστών, έγινε άμεσα αντιληπτό ότι το στεγαστικό πρόβλημα είναι σοβαρότατο και δεν αφορούσε μια μεμονωμένη ομάδα, όπως οι φοιτητές, αλλά ένα ευρύ μέρος του κοινωνικού ιστού. «Διαπιστώσαμε πόσα κενά υπάρχουν και ποσό ελλιπής είναι η νομοθεσία σχετικά με την προστασία των ενοικιαστών. Διαμορφώσαμε τη σκέψη ότι αυτή η πρωτοβουλία πρέπει να πάρει και θεσμική υπόσταση και ξεκινήσαμε τις διεργασίες» σημειώνει.
“Δημιουργείται πρώτη φορά σωματείο ενοικιαστών γιατί πρώτη φορά στη μετεμφυλιακή Ελλάδα παρουσιάζεται τόσο έντονα το πρόβλημα στεγαστικής κρίσης», αντέτεινε ο Νίκος Βράντσης, που εκτός από ιδρυτικό μέλος του Σωματείου, είναι και κοινωνικός ερευνητής για ζητήματα εργασίας και κατοικίας.
Οπως είπε, το κόστος ενοικίου έχει εκτοξευτεί την τελευταία δεκαετία, ειδικά μετά το 2017, σε σχέση με τους παγιωμένους μισθούς. Μάλιστα, παραθέτοντας δεδομένα της Eurostat και άλλων ερευνών που έχουν γίνει, επισήμανε πως πανελλαδικά το ποσοστό των ενοικιαστών υπολογίζεται σε 30% κατά μέσο όρο ενώ σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, μπορεί να φτάσει και το 50%.
Αυξήσεις τιμών έως και 100%
Στις πρώτες διαβουλεύσεις και ανοιχτές συναντήσεις τα προβλήματα που τίθενται κυρίως από τους ενοικιαστές ήταν η μεγάλη αύξηση του ενοικίου σε κάθε ανανέωση συμβολαίου, που σε περιπτώσεις μελών έχει φτάσει το 50% έως και το 100% σε σχέση με το προηγούμενο μίσθωμα, η αδιαφορία των ιδιοκτητών για τις φθορές των κατοικιών και η κακή ποιότητα των σπιτιών.
«Ενα μέλος μας είχε πει ότι είχε πέσει μέρους του ταβανιού, στην κρεβατοκάμαρα, δίπλα από το κρεβάτι της», σημείωσε ο κ. Βράντσης. Επειτα από μακρές διαβουλεύσεις, αλλά και επικοινωνία που ανέπτυξαν ώστε να λάβουν συμβουλές από αντίστοιχα σωματεία σε χώρες με παρόμοια προβλήματα και νομικά συστήματα, όπως η Ισπανία, τα ιδρυτικά μέλη συνέταξαν το καταστατικό του Σωματείου.
Η ζωή στο ενοίκιο πλέον είναι μονιμότητα, και θα συνεχίσει να είναι αν δεν υπάρξουν σαφείς διεκδικήσεις. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Μέλλιου, η κατάθεση μιας αίτησης στο Πρωτοδικείο θα μπορούσε να είναι μια άχαρη διαδικασία, αλλά για τους πρωτεργάτες του εγχειρήματος αποτέλεσε το επιστέγασμα ενός έτους προσπαθειών και το βήμα για κάτι περισσότερο. «Μπορούμε να μιλάμε πλέον ως σωματείο και όχι ως μια πρωτοβουλία», σημείωσε λέγοντας πως όλη αυτή η διαδικασία εμπεριείχε πολλή δουλειά, συγκίνηση και χαρά.
Αττική: Αύξηση ενοικίων έως και 53,5% από το 2019
Το Σωματείο έχει ήδη θέσει κάποια αιτήματα, βασικότερα εκ των οποίων είναι: ο περιορισμός στις αυξήσεις των μισθωμάτων κατοικιών προκειμένου να καταπολεμηθεί η κερδοσκοπία, η διεύρυνση των δικαιωμάτων των ενοικιαστ(ρι)ών και η δημιουργία ενιαίας, συνεκτικής και μακροπρόθεσμης κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής.
Οπως παρατήρησε ο κ. Βράντσης, η ζωή στο ενοίκιο ήταν κάτι μεταβατικό και προσωρινό. «Τώρα δεν ισχύει αυτό. Η ζωή στο ενοίκιο είναι μονιμότητα, και θα συνεχίσει να είναι αν δεν υπάρξουν σαφείς διεκδικήσεις». Εδώ έρχεται και ο ρόλος του Σωματείου που δημιούργησαν.
Μια θέση στο τραπέζι των αποφάσεων
Για να πετύχουν τα αιτήματά τους, τα μέλη περιέγραψαν πως θα δράσουν σε διπλό επίπεδο. Το πρώτο θα είναι να δώσουν φωνή στους ενοικιαστές, λαμβάνοντας μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όταν ψηφίζονται σχέδια νόμου και χαράσσονται πολιτικές. Μέχρι τώρα, σημείωσε ο Νίκος Βράντσης, εκπροσωπούνται μόνο οι εκμισθωτές, χωρίς να ακούγεται η φωνή της κοινωνικής πλειοψηφίας, μέσω της δικής του Ομοσπoνδίας. Το Σωματείο θέλει να το ανατρέψει αυτό.
Τα νέα μέτρα στήριξης θα ανεβάσουν -και σίγουρα δεν θα μειώσουν- τις τιμές των ακινήτων.
Εκανε ήδη την αρχή δημοσιεύοντας μια ανακοίνωση, σχολιάζοντας τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση για στήριξη των ενοικιαστών, υποστηρίζοντας πως «για άλλη μια φορά, τα μέτρα είναι αποσπασματικά, έκτακτα και δεν υπάγονται σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική βασισμένη στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού».
Ο κ. Βράντσης εκτίμησε πως τα νέα μέτρα στήριξης θα ανεβάσουν -και σίγουρα δεν θα μειώσουν- τις τιμές των ακινήτων και της κτηματαγοράς, ενώ έκανε λόγο για προσπάθεια κατευνασμού της κοινωνικής πίεσης που ασκείται εξαιτίας της στεγαστικής κρίσης.
Επίδομα – αντικίνητρο για μαύρα ενοίκια
Το δεύτερο επίπεδο στο οποίο φιλοδοξεί να δράσει το Σωματείο Ενοικιαστών Θεσσαλονίκης είναι η υποστήριξη των μελών του σε καθημερινά προβλήματα. Ηδη έχει εκδώσει ένα φυλλάδιο το οποίο συνοψίζει τα βασικά δικαιώματα των ενοικιαστών ενώ έχει σχηματιστεί μια νομική ομάδα η οποία θα μπορεί να δίνει συμβουλές στα μέλη ανάλογα με το πρόβλημα που προκύπτει. Η ομάδα θα προσπαθήσει μέσω της δημοσιοποίησης των προβλημάτων των μελών να ευαισθητοποιήσει το κοινό καθώς και να αναγνωρίσει τα συνηθέστερα μοτίβα ζητημάτων που προκύπτουν και να εκδώσει αντίστοιχους οδηγούς επίλυσής τους.
Την ίδια στιγμή προτίθεται να προχωρήσει ένα βήμα παρακάτω. Οπως εξήγησε η κ. Μέλλιου, στόχος είναι να δημιουργηθεί μια ομάδα στρατηγικής αντιδικίας, ώστε σε περιπτώσεις που ένας ενοικιαστής αντιμετωπίζει σοβαρότατο πρόβλημα να λάβει νομική υποστήριξη σε πιθανή δικαστική μάχη, «ενδεχομένως και για να δημιουργήσουμε τη σχετική νομολογία και απήχηση του προβλήματος». «Πολλές φορές όταν κάποια ζητήματα λύνονται σε ατομικό επίπεδο και πίσω από κλειστές πόρτες, δεν βοηθάμε στο να αλλάξει η κατάσταση. Αυτή είναι και η φιλοσοφία μας: να μη μοιραζόμαστε τα προβλήματά μας σε ιδιωτικούς κύκλους ή μονο σε άτυπα διαδικτυακά
Πηγή: kathimerini.gr / PATRIS.GR
