Χαλκός – Πολύτιμος «σύμμαχος» του ανθρώπινου οργανισμού

Ο χαλκός είναι ένα ορυκτό που βρίσκεται σε όλο μας το σώμα. Πρόκειται για ένα θρεπτικό συστατικό που χρειάζεται ο οργανισμός μας σε μικρές ποσότητες για να λειτουργεί σωστά.

Ο χαλκός είναι απαραίτητος σε μια σειρά λειτουργίες, όπως:

• παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων
• ρύθμιση του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης
• απορρόφηση σιδήρου
• πρόληψη της προστατίτιδας ή της φλεγμονής του προστάτη
• ανάπτυξη και συντήρηση των οστών, του συνδετικού ιστού και οργάνων – όπως εγκέφαλος και καρδιά
• ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος

Η λήψη χαλκού σε ίχνη, είναι απαραίτητη λοιπόν. Όπως όμως η έλλειψη χαλκού μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα υγείας, υπάρχει κίνδυνος να συμβεί το ίδιο και με την υπερβολική λήψη.

Ανεπάρκεια χαλκού

Εάν είστε καλά στην υγεία σας, δεν είναι πιθανό να έχετε χαμηλά επίπεδα χαλκού. Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας χαλκού μπορεί να περιλαμβάνουν:

• τρέμουλο
• αίσθηση μυρμηγκιάσματος
• ασταθές βάδισμα
• μούδιασμα
• κούραση
• αναιμία
• απώλεια όρασης

Συνθήκες που μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια χαλκού

Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν αρκετό χαλκό από τη διατροφή τους. Αλλά εάν έχετε μία από τις ακόλουθες συνθήκες, μπορεί να χρειαστείτε συμπληρωματικό χαλκό.

• κοιλιοκάκη
• κυστική ίνωση
• νόσο του Krohn
• σύνδρομο Menkes

Παράγοντες κινδύνου για ανεπάρκεια χαλκού

Οι ακόλουθες καταστάσεις μπορεί μερικές φορές να αυξήσουν τον κίνδυνο έλλειψης χαλκού:

• Η χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης κάνει μερικούς ανθρώπους πιο επιρρεπείς σε ανεπάρκεια.
• Τα πρόωρα μωρά είναι πιο πιθανό να έχουν ανεπάρκεια χαλκού από τα τελειόμηνα μωρά.
• Η λήψη συμπληρωματικού ψευδαργύρου μπορεί να δυσκολέψει το σώμα σας να απορροφήσει αρκετό χαλκό.

Από πού μπορείτε να πάρετε χαλκό;

Επειδή το σώμα σας χρειάζεται τόσο λίγο χαλκό, ίσως να πιστεύετε ότι παίρνετε αρκετό από τη διατροφή σας. Ωστόσο, μια έρευνα του 2018 στις ΗΠΑ, έδειξε ότι πάνω από το 1/4 του πληθυσμού δεν κάλυπτε την ημερήσια απαίτηση χαλκού μέσω της τροφής του.

Ένας εύκολος τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε αρκετό χαλκό είναι να τρώτε τροφές που τον περιέχουν. Μπορείτε να βρείτε χαλκό σε οστρακοειδή και σπλάχνα ζώων, όπως το συκώτι.

Μπορείτε επίσης να πάρετε μια καλή ποσότητα χαλκού τρώγοντας λαχανικά, δημητριακά και σπόρους, όπως:

• πατάτες
• αρακά
• φασόλια
• πράσινα λαχανικά
• δημητριακά ολικής άλεσης
• ηλιόσπορους

Το φυστικοβούτυρο και η μαύρη σοκολάτα περιέχουν επίσης χαλκό.

Όταν μπορεί να χρειαστείτε συμπληρώματα χαλκού

Έχετε αναιμία; Εάν λαμβάνετε συμπληρώματα σιδήρου αλλά τα αποθέματα του οργανισμού σας παραμένουν χαμηλά, πιθανώς να έχετε ανεπάρκεια χαλκού – κάτι που θα φανεί σε μία απλή εξέταση αίματος.

Σε αυτή την περίπτωση ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να λάβετε συμπληρώματα χαλκού. Θα τα βρείτε είτε σε χάπια είτε σε κάψουλες. Θα πρέπει, όμως να είστε προσεκτική με τη λήψη τους, καθώς απαιτείται διαφορά τουλάχιστον δύο ωρών, εάν παίρνετε και συμπληρώματα ψευδαργύρου.

Τοξικότητα χαλκού

Ακριβώς όπως ο χαλκός είναι απαραίτητος για την επιβίωση, η υπερβολική ποσότητα χαλκού μπορεί να είναι τοξική. Το ανεκτό ανώτερο επίπεδο πρόσληψης χαλκού έχει οριστεί στα 10 χιλιοστόγραμμα ανά ημέρα.

Mεγαλύτερη ποσότητα χαλκού μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα τοξικότητας, όπως:

• εμετό
• διάρροια
• ίκτερο
• μυϊκό πόνο

Σε σοβαρές περιπτώσεις, τοξικά επίπεδα χαλκού μπορεί να προκαλέσουν:

• ηπατική βλάβη
• συγκοπή
• νεφρική ανεπάρκεια
• θάνατο

Μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητα χαλκού

Η νόσος του Wilson είναι μια κληρονομική διαταραχή κατά την οποία το ήπαρ αδυνατεί να απαλλαγεί από την περίσσεια χαλκού. Στη συνέχεια, ο χαλκός συσσωρεύεται σε όργανα όπως ο εγκέφαλος, το συκώτι και τα μάτια, γεγονός που προκαλεί βλάβη με την πάροδο του χρόνου.

Η νόσος του Wilson μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή εάν δεν λάβετε θεραπεία για αυτήν.