Eμβολιασμοί : Πώς τα κατάφερε το Ισραήλ – Τι μπορούμε να διδαχθούμε

Hταν ένα από τα συνηθισμένα βαρετά απογεύματα του lockdown. Ο Νόαμ, ένας 47χρονος κάτοικος του Τελ Αβίβ, παρακολουθούσε μια σειρά στο Netflix ενώ παράλληλα «σκρόλαρε» στο χρονολόγιό του στο Facebook. «Διάβασα ότι στο εμβολιαστικό κέντρο πολύ κοντά στο σπίτι μου αναζητούν εθελοντές για να μην πάνε χαμένες δόσεις του εμβολίου που είχαν περισσέψει» λέει στο «Βήμα». Λίγα λεπτά αργότερα ο Νόαμ είχε εμβολιαστεί με την πρώτη δόση.

«Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι ένα τσίμπημα στο μπράτσο θα με γέμιζε με τόση αισιοδοξία και ελπίδα» συνεχίζει γελώντας. Συμφωνήσαμε να συναντηθούμε το ερχόμενο καλοκαίρι στην Ελλάδα, όπου ελπίζει ότι θα ταξιδέψει χωρίς περιορισμούς. Το πιθανότερο είναι ότι η ευχή του θα υλοποιηθεί, καθώς η ελληνική κυβέρνηση φέρεται να σχεδιάζει την άρση της υποχρέωσης υποχρεωτικού PCR τεστ και της 7ήμερης καραντίνας για όσους ταξιδεύουν από το Ισραήλ και βέβαια έχουν εμβολιαστεί.

Τα στοιχεία για τον πρώτο μήνα
Ολα δείχνουν ότι το Ισραήλ θα γίνει η πρώτη χώρα παγκοσμίως που θα επιτύχει την ανοσία της κοινότητας κατά της νόσου COVID-19 μέσω του εμβολιασμού, αφήνοντας πίσω της περιορισμούς και μέτρα. Περίπου ένας στους τρεις κατοίκους του Ισραήλ έχει ήδη εμβολιαστεί κατά της νόσου COVID-19, μόλις έναν μήνα μετά την έναρξη του εμβολιαστικού προγράμματος. Συνολικά έχουν γίνει τέσσερα εκατομμύρια δόσεις, ενώ πάνω από ένα 1,2 εκατ. κάτοικοι της χώρας έχουν λάβει και τη δεύτερη.

Τουλάχιστον το 75% των πολιτών άνω των 60 ετών έχει λάβει έστω μία δόση του εμβολίου. Οι προκαταρκτικές μελέτες δείχνουν ήδη αξιοπρόσεκτη μείωση των λοιμώξεων, του ποσοστού θετικότητας αλλά και των εισαγωγών στα νοσοκομεία. Πώς όμως έφτασε το Ισραήλ σε αυτό το σημείο;

Εγκαιρες, μεγάλες αλλά και ακριβές προμήθειες
Το θεμέλιο της επιτυχίας του εμβολιαστικού προγράμματος του Ισραήλ είναι βέβαια η έγκαιρη και ευρεία διαθεσιμότητα του εμβολίου. Η κυβέρνηση φέρεται να έχει ήδη διασφαλίσει την προμήθεια 10 εκατ. δόσεων μόνο από το εμβόλιο των Pfizer/ BionTech, ενώ έχει συνάψει συμφωνίες τόσο με τη Moderna όσο και με την AstraZeneca. Ο πρωθυπουργός της χώρας Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε ανοίξει εγκαίρως κανάλι προσωπικής επικοινωνίας με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer Αλμπερτ Μπουρλά (φωτογραφία).

Τι είπε ο Μπουρλά στον Νετανιάχου
Ο Νετανιάχου μάλιστα αποκάλυψε ότι ο Μπουρλά του είπε ότι είναι περήφανος τόσο για την ελληνική όσο και για την εβραϊκή κληρονομιά του και ότι εκτιμά ιδιαίτερα την ανάπτυξη των διακρατικών σχέσεων Ελλάδας – Ισραήλ κατά την πρωθυπουργία του. Εκτός των καλών σχέσεων των δύο ανδρών, βέβαια, απαιτήθηκε ένα ιδιαίτερα γενναιόδωρο τίμημα. Παρότι το ακριβές ποσό δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες το Ισραήλ καταβάλλει στην κοινοπραξία Pfizer-BioNTech πολύ υψηλότερη τιμή ανά εμβόλιο συγκριτικά με τις άλλες χώρες που το προμηθεύονται – έως και διπλάσια από αυτή που διασφάλισε η ΕΕ.

Η προοπτική
 της κανονικότητας
Ο επικεφαλής των διεθνών σχέσεων του ισραηλινού υπουργείου Υγείας δρ Ασέρ Σαλμόν δήλωσε ότι το κόστος του εμβολίου είναι «γελοία χαμηλό σε σύγκριση με την οικονομική ζημιά που προκαλείται από τα lockdown». Φαίνεται ότι και οι πολίτες της χώρας ποσώς ενδιαφέρονται για το κόστος του εμβολιαστικού προγράμματος, αναλογιζόμενοι προφανώς την προοπτική της επιστροφής στην κανονικότητα.

Η χώρα άλλωστε βρίσκεται στο τρίτο κατά σειρά lockdown από την έναρξη της κρίσης, καθώς το σύστημα υγείας πιέζεται ιδιαίτερα από τις μαζικές εισαγωγές σε απλές κλίνες και ΜΕΘ. Συνολικά στη χώρα είχαν καταγραφεί, ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, περισσότερα από 650.000 διαγνωσμένα κρούσματα και περίπου 4.700 θάνατοι.

Aριστα οργανωμένο 
υγειονομικό σύστημα
«Η έγκαιρη και μαζική προμήθεια εμβολίων είναι ασφαλώς ο βασικός πυλώνας της καμπάνιας, αλλά δεν είναι από μόνη της αρκετή για την επιτυχία» είπε στο «Βήμα» η Νταϊάν Λεβίν-Ζαμίρ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα και εθνική διευθύντρια Εκπαίδευσης και Προώθησης Υγείας. Οπως μας εξηγεί, θεμελιώδης άξονας της εκστρατείας είναι ο τρόπος οργάνωσης του συστήματος υγείας του Ισραήλ.

Ολοι οι κάτοικοι της χώρας υποχρεούνται να ασφαλίζονται σε ένα από τα τέσσερα ασφαλιστικά ταμεία που λειτουργούν και ως πάροχοι πρωτοβάθμιας φροντίδας αλλά και νοσοκομειακής περίθαλψης. Οταν ελήφθη η απόφαση, οι τέσσερις αυτοί οργανισμοί – και όχι κεντρικά το υπουργείο Υγείας – ανέλαβαν τη διαχείριση του εμβολιασμού. Η κυρία Λεβίν-Ζαμίρ εργάζεται στον Clalit, τον μεγαλύτερο εκ των τεσσάρων παρόχων, και έχει παρακολουθήσει εξαρχής τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της διαδικασίας.

Πλήρης αξιοποίηση 
της τεχνολογίας
Οπως σημειώνει, «ο εμβολιασμός ήταν για τους οργανισμούς αυτούς ένα ακόμη πρότζεκτ που ανέλαβαν να εκτελέσουν». Προφανώς αξιοποίησαν την ψηφιακή τεχνολογία για την οργάνωση και εκτέλεση της διαδικασίας. Τα ηλεκτρονικά αρχεία των ασθενών που χρησιμοποιούνται εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες αποδεικνύονται παράγοντας-κλειδί στην προτεραιοποίηση των πολιτών, καθώς σε λίγα δευτερόλεπτα επιτρέπουν την εξαγωγή πληροφοριών για προϋπάρχουσες παθήσεις, φαρμακευτική αγωγή κ.ά. Χάρη στο εύκολα προσβάσιμο ιατρικό αρχείο των πολιτών, ακόμη και όσοι εμφανιστούν στο εμβολιαστικό κέντρο χωρίς ραντεβού δύναται να εμβολιαστούν εφόσον υπάρχουν αποθέματα.

O προγραμματισμός
Βάσει προγράμματος και εφόσον η κυβέρνηση παραλάβει όλες τις δόσεις των εμβολίων, πάνω από πέντε εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας θα έχουν εμβολιαστεί έως το τέλος Μαρτίου. Σήμερα, εμβολιάζονται κατά μέσο όρο 150.000 άτομα την ημέρα σε περίπου 300 εμβολιαστικά κέντρα. Τα περισσότερα εξ αυτών λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα. Ακόμη και το Σάββατο, ημέρα αργίας για τους Εβραίους, κατά τη διάρκεια της οποίας σχεδόν τα πάντα στη χώρα παραμένουν κλειστά.

Μπήκαν στη μάχη
 οι συνταξιούχοι
Καίρια παράμετρος για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι το ανθρώπινο δυναμικό που έχει αναλάβει το κολοσσιαίο έργο: Νοσηλευτές, γιατροί, διοικητικό και παραϊατρικό προσωπικό, αλλά και φαρμακοποιοί. «Αντιμετωπίσαμε το εύλογο πρόβλημα των επιπλέον ωρών που απαιτούνταν, πολύ απλά γιατί το ίδιο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό εργάζεται σε νοσοκομεία και ιατρεία και μάλιστα κατά τη διάρκεια μιας έντονης επιδημικής έκρηξης» λέει στο «Βήμα» η Νταϊάν Λεβίν-Ζαμίρ. Και όπως προσθέτει, «καλέσαμε συνταξιούχους νοσηλευτές και γιατρούς να συνδράμουν εθελοντικά στη διαδικασία του εμβολιασμού και ήταν εντυπωσιακός ο αριθμός αυτών που ανταποκρίθηκαν».

Εμβολιάζονται
 και οι έφηβοι
Μετά τους υγειονομικούς, τους ενοίκους και εργαζομένους σε οίκους ευγηρίας, πήραν σειρά οι ηλικιωμένοι – η κατηγοριοποίηση γίνεται ανά δεκαετία – και όσοι πάσχουν από υποκείμενα νοσήματα. Παράλληλα, ξεκίνησε ο εμβολιασμός εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια, στη δευτεροβάθμια και στην προσχολική εκπαίδευση, προκειμένου να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία. Ηδη ξεκίνησαν να εμβολιάζονται και όσοι έχουν κλείσει το 40ό έτος της ηλικίας τους, ενώ αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι το Ισραήλ θα εμβολιάσει και τους εφήβους που έχουν γεννηθεί το 2003 και 2004, αρκεί να έχουν έγγραφη συγκατάθεση από γονέα ή κηδεμόνα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ