Οι “μοριακές κόλλες” και τα αποτελέσματα έρευνας του Τμήματος Χημείας Πανεπιστημίου Κρήτης, του Πανεπιστημίου Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Αϊντχόβεν που αλλάζουν τα δεδομένα.
Μια καινοτόμα μέθοδος, με άμεση προοπτική εφαρμογής στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού δίνει ελπίδα για νέες, στοχευμένες φαρμακολογικές παρεμβάσεις, ακόμα και σε καρκινικά κύτταρα που έχουν αναπτύξει αντίσταση στις συμβατικές θεραπείες.
Πρόκειται για μια πρωτοποριακή ανακάλυψη που προέκυψε από τη διεπιστημονική συνεργασία ερευνητών του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Πανεπιστημίου Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF) και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Αϊντχόβεν.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications και σηματοδοτούν μια νέα εποχή στον σχεδιασμό φαρμάκων, που στοχεύουν αλληλεπιδράσεις πρωτεΐνης-πρωτεΐνης (PPIs). Πρόκειται για νέες «μοριακές κόλλες», που είναι μικρά οργανικά μόρια τα οποία δρουν ως «χημικοί σύνδεσμοι» μεταξύ δύο πρωτεϊνών, ενισχύοντας τη φυσική τους αλληλεπίδραση και σταθεροποιώντας την.
Ειδικότερα, η ερευνητική ομάδα του αναπληρωτή καθηγητή Κωνσταντίνου Νεοχωρίτη, από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε συνεργασία με την ομάδα της καθηγήτριας Michelle Arkin (UCSF) και του καθηγητή Christian Ottmann (TU Eindhoven), παρουσίασε μια καινοτόμο μέθοδο ανακάλυψης μοριακών κολλών για τη σταθεροποίηση του πρωτεϊνικού συμπλέγματος 14-3-3/ERα, με άμεση προοπτική εφαρμογής στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού με αντοχή στην ενδοκρινική θεραπεία.
Σε αυτή την περίπτωση, ο στόχος ήταν η ενίσχυση της αλληλεπίδρασης μεταξύ της ρυθμιστικής πρωτεΐνης 14-3-3 και της ορμονικής υποδοχέα πρωτεΐνης ERα, μια στρατηγική με τη δυνατότητα να καταστείλει τη μεταγραφική δραστηριότητα του ERα, ακόμα και σε καρκινικά κύτταρα που έχουν αναπτύξει αντίσταση στις συμβατικές θεραπείες.
Η σύνθεση των μορίων επιτεύχθηκε μέσω μιας ευέλικτης και αποτελεσματικής συνθετικής μεθοδολογίας, βασισμένης σε αντιδράσεις πολλαπλών συστατικών (Multicomponent Reactions, MCRs), επιτρέποντας τη γρήγορη παραγωγή και δοκιμή δεκάδων ενώσεων με δομική ποικιλομορφία. Οι ερευνητές, με τη βοήθεια δομικών και βιοφυσικών μελετών, κατάφεραν να αποσαφηνίσουν τον τρόπο δέσμευσης των μοριακών κολλών και να επιλέξουν τις πιο δραστικές.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση προσφέρει μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική για την αντιμετώπιση μορφών καρκίνου του μαστού που δεν ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες ενδοκρινικές θεραπείες, δίνοντας ελπίδα για νέες, στοχευμένες φαρμακολογικές παρεμβάσεις.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να διαβάσετε την πλήρη δημοσίευση στο Nature Communications (DOI: 10.1038/s41467-025-61176-4). https://www.nature.com/articles/s41467-025-61176-4
PATRIS.GR
